Accattone (1961)

Prima film van Pasolini.

Pasolini’s eerste film, gebaseerd op zijn tweede roman Una Vita Violenta (1959), is een scherp portret van het harde leven van de Italiaanse onderklasse, dat Pasolini onder andere in deze film en in Mamma Roma zo treffend neerzet.

Accattone is een realistische en totaal onsentimentele schets van een jonge pooier (Franco Citti in een sterke rol) die wanhopig probeert te ontsnappen aan de grauwe werkelijkheid. Deze film oogt wat realistischer en harder dan bijvoorbeeld Ladri di Biciclette van De Sica. De muziek van Bach draagt bij aan de sobere en bleke sfeer.

Pasolini’s vroegere films vertonen overduidelijk neorealistische trekken, maar je ziet ook al iets van een totaal eigen stijl naar voren komen, zoals de vele close-ups laten zien. Accattone is naast een realistisch en tragisch, ook een erg poëtisch portret, vol lyriek. Pasolini toont veel mededogen voor zijn protagonisten. Hij zou ook de eerste zijn die de portrettering van de onderklasse zou linken aan een haast religieuze cinematografische stijl, waarin de hoofdpersoon als een soort heilige of een martelaar zijn lijdensweg vervuld.

Accattone is niet zo goed als Mamma Roma, maar zeker een sterke film.

Wat mijh betreft is Accattone de beste van Pasolini. Sfeer, dialogen, muziek; die blijven werkelijk onovertroffen. En maar niet te spreken over Stella...

10*

It's hard out there for a pimp

De Italiaanse cinema kende zijn ware bloeiperiode bij aanvang van de jaren '60, met welklinkende namen als Antonioni, Fellini, Visconti en Pasolini tot gevolg. En die laatste, voorheen nog werkende onder Fellini, debuteerde toen met deze 'Accattone', een prent waarmee Bertolucci (als assistent van Pasolini) dan weer voor het eerst van zich liet horen.

Dat gezegd zijnde kunnen we 'Accattone' zondermeer bestempelen als een kind van het neorealisme, al valt het nadrukkelijk sacraal-religieuze karakter van de prent eveneens op. Geheel afgezonderd van de buitenwereld en levend in armoede en 'misère' gaat Accattone, een hoogst indrukwekkende Franco Citti, op zoek naar verlossing van zijn zonden en schuldgevoelens (onder andere gesymboliseerd in de surrealistische begrafenissequentie). Het noodlot lijkt dan ook onafwenbaar voor Accattone, die het leven vult onder een schijnuiterlijk van zelfzucht en egoïsme. Accattone loopt tenslotte bewust rond met de nodige juwelen.

De sober en bijwijlen magisch realistische aanpak van Pasolini is niet alleen technisch aantrekkelijk (getuige de poëtische beeldtaal, met verscheidene dolly shots als hoogtepunt), maar biedt ook een onthutsende kijk op het leven in de anonimiteit. De toon is bij deze gezet en ik kijk dan ook rijkhalzend uit naar Pasolini's tweede uitstap in het neorealisme, namelijk 'Mamma Roma'.

Dikke 3.5* ...en mijn excuses voor de nogal platte titel van deze recensie...

Ja, dát waren de woorden die ik zocht!

Accattone is één van de meest werkschuwe, luie en egocentrische hoofdpersonage die ik ooit in een film heb gezien. Toch lukt het Pasolini hem zo te portretteren dat je zèlfs voor hem soms nog wat sympathie kunt opbrengen!

Wat deze neorealistische film apart maakt t.o.v. de vorige neorealistische films die ik zag, daarin zijn de hoofdpersonen redelijk sympathieke arme mensen die buiten hun schuld in doffe ellende terechtkomen.

Hoogte- en dieptepunt in de film vind ik als Accattone zijn eigen peuterzoontje beroofd van zijn hangertje, om daar cadeautjes voor zijn nieuwste liefje voor te gaan kopen.

De muziek van Bach past zeer goed bij deze film en ondersteunt het geheel zeer goed.

Kan maar een ding zeggen. Beste film van Pasolini. 4sterren.

Inillef.

Jammer dat hier nog steeds geen fatsoenlijke transfer van is verschenen.

Pimpin'and hoin'is the only game goin'

Sterk debuut.En dan te bedenken dat zowel PPP als Bertolucci niet alleen debuteerden met deze film,maar zelfs en passant het filmen leerden tijdens de opnames.Goedkoop cameratje aanschaffen en draaien maar,god zegen de greep.Natuurlijk talent dus ,want cinematografisch hoeft dit niet onder te doen voor b.v. ladri di biciclette.Pasolini's samenwerking met Fellini voor Cabiria, waarin hij de slang-dialogen verzorgde ,kun je de film wel afzien,de overeenkomsten qua setting,ongekuist taalgebruik en zelfs wat vleugjes fantastisch realisme(de droomsequentie die eerder aan Fellini of Bunuel doet denken,Pasolini heeft trouwens goed naar los olvidados van laatstgenoemde gekeken).Daardoor wijkt de film ook duidelijk af vd andere neo-realistische klassieken,nog los vd eerder gememoreerde afwezigheid van sentimentaliteit(al ontbreekt het niet aan pathetiek).

Een ding heeft Accatone voor op zijn pimpin'navolgers:hij kan ongemoedereerd een terrasje pakken in de schaduw vd Engelenburcht en zwemmen in de Tiber,moet je nu niet proberen.Dat de kijker met anti-held Accatone gaat sympathiseren is niet zo vreemd, maar een vrij gebruikelijk proces van identificatie met de protagonist.Je kunt A. natuurlijk analyseren als een soort existentiele antiheld of een archetype,maar Pasolini was een ,zij het eigenzinnige, Marxist en de deplorabele toestand waarin Accattone en zijn companen verkeren is ook een commentaar op hoe het establishment de paupers uit zijn midden heeft verjaagd en verbannen naar de slums buiten de stad,de borgata.Bovendien is het geen toeval dat Accatone pas serieus in de afgrond glijdt als hij probeert zich te conformeren aan de burgerlijke orde door een vriendinnetje(geweldig haar had ze,die Stella ) en een regular job te nemen.Zoals gebruikelijk lardeert Pasolini dit marxisme met een wazig soort spiritualiteit en christus-vergelijkingen,versterkt door de klanken van Bach.

Het einde is opgezet als een tragedie in dier voege dat je de catastrofe ruim van te voren ziet aankomen,maar wat opvalt is dat de cathartische werking van die catastrofe 0,0 is.En dat is ook uitdrukkelijk de bedoeli

En excuses voor de onleesbare oertext,werd nogal hinderlijk onderbroken net.

Ik had toch sterk de idee dat Accattone uiteindelijk ten onder ging aan de verleidingen van diefstal en makkelijk geld verdienen...Zijn uitstapje naar een "deftig" leven vormde net een minuscuul sprankeltje hoop dat onmiddellijk terug de kop werd ingedrukt: zijn leven leek op voorhand gedoemd om te mislukken en bruut aan zijn einde te komen.

Accattone behoort voorlopig tot mijn favoriete Pasolinifilms en komt in de buurt van Matteo en Salo te staan. Ik ben nu heel benieuwd naar Mama Roma, die, zoals ik hier lees, blijkbaar nog sterker schijnt te zijn.
Aanvankelijk moest ik ernstig wennen aan het slechte acteerwerk van de amateurs, zodat ik de eerste tien minuten op mijn tanden moest bijten. Daarna gleed deze ergernis van me af (alhoewel de acteerprestaties van het gros van de personages er niet op verbeterde) en werd ik ondergedompeld in het deprimerende verhaal van "lowlife" Accattone, die met zijn vrienden maar wat loopt aan te modderen in de Romeinse achterbuurten. Pasolini schetst zeer goed het marginale milieu, waarin de doorsneewaarden niet van tel lijken te zijn (bv. Accattone die zonder verpinken zijn vrienden erin luist om zelf meer spaghetti te eten, of die zijn bloedeigen zoontje berooft om zijn nieuwe vriendin een cadeautje te kunnen kopen). Een indringend portret binnen de fijnste neorealistische traditie.

De muziek van Bach doet de pathetiek aanzwellen en op visueel vlak komt Pasolini soms verfrissend uit de hoek (de close-ups van de volgende ogen van de speurders, de lange trackings,..]). Acteur Franco Citti zet een sterk hoofdpersonage neer - al moet je wel gewend zijn aan de typische overacting, een aspect dat nogal vaak aanwezig is binnen het neorealisme -, het grootste sterktepunt is allicht dat je ondanks alles sympathiseert met een stuk uitschot.
Sterk debuut, wat op een overtuigde 3,5* mag rekenen!


3,5*

Een erg mooie film van Pasolini, waar ik hoognodig meer van moest zien, want hij maakt goede films, zo blijkt hier maar weer.

Ik houd wel van neorealistische films, zeker als ze zo goed gemaakt zijn als Accattone. Opvallend trouwens om te lezen dat er amateurs gebruikt werden als acteurs. Het viel me niet eens op, en ik vond ze het juist wel goed doen. Die Italianen maakten trouwens wel vaker gebruik van amateurs, want ik zag het ook al eens terug bij Visconti. Accattone is erg rustig, en schetst een sobere en soms ook wat rauwe wijze het beeld van een groepje arme Italianen uit de onderklasse van de maatschappij. Centraal staat het personage Accattone, die goed gespeeld wordt door Franco Citti. Aan de ene kant is het een enorme eikel, maar aan de andere kant weet hij toch ook vrij gemakkelijk sympathie op te wekken. Ik kan dat soort gekeurde personages meestal wel waarderen.

Het verhaal is vooral ook boeiend, doordat de dialogen sterk zijn, de cinematografie mooi is en Pasolini er af en toe ook nog wat mooie surrealistische beelden doorheen verwerkt. Ik vond het allemaal opvallend goed werken en mede daardoor vloog de tijd toch redelijk snel voorbij. De mooie bijpassende soundtrack van Bach, maak het plaatje compleet.

Ik lees hier trouwens erg goede verhalen over Pasolini's Mamma Roma, dus daar ga ik binnenkort ook maar eens naar op zoek.

4,0*

Zijn alle oude Italiaanse films in zwart-wit Neorealistisch? zie het hierboven een paar keer in de commentaren voorbij komen, maar ik dacht juist dat Pasolini zelfs behoorlijk bewust wou breken met die stroming... wellicht zit ik er naast... maar het voelt een beetje als de standaard opmerking die je bij alle oude Russische films leest, dat die "uiteraard propaganda zijn"...

Pasolini en de pooier

Pasolini is zo'n regisseur waar ik al jarenlang tegenaan loop te hikken. Ik heb in de loop der jaren een drietal films van hem aangeschaft (I Racconti di Canterbury, Il Vangelo secondo Matteo en Salo), maar om de één of andere reden is het er nog nooit van gekomen om eens een poging te wagen. Naar aanleiding van de documentaire van Abel Ferrara wordt er een Pasolini reeks in Cinema Zuid gehouden waarvan Accattone de eerste was.

Accattone was meteen ook het debuut van Pasolini zijn filmcarrière. Met een verfilming van twee van zijn eigen boeken (Boys of Life en A Violent Life) maakte hij de switch van schrijver naar regisseur (iets wat blijkbaar indertijd voor verbazing moet hebben gezorgd), maar je voelt jammer genoeg ook dat dit een debuut is. Het lijkt wel alsof Pasolini een aantal gokjes waagt met wat zou werken en wat niet en het resulteert in een nogal trage film die echt wel wat compacter had gemogen. De bekommeringen van de laagste klasse in Italië is op zich boeiend genoeg materiaal om mee te werken (Visconti's Rocco e i Suoi Fratelli dat een jaar eerder werd uitgebracht onder andere), maar Accattone kabbelt maar wat voort. Al wil ik dit niet geheel aan Pasolini wijten, want de print die ik gisteren onder ogen kreeg was gewoon erg zwak. Sommige stukken werden gewoon niet ondertiteld en het was daarbovenop nog eens een vrij onduidelijke ondertiteling qua kleur, want je kon de tekst niet meer lezen eenmaal Accattone een wit hemd aanhad. Aangezien ik geen Italiaans spreek wordt het zo wel lastig natuurlijk.

Er is iets met de stijl van Italiaanse films. Het is soms zo overdreven, zo houterig en tegelijkertijd zo fascinerend. Accattone is misschien wel één van de best gelukte anti-helden. Hij is een mengelmoes van een hoop slechte kwaliteiten (onder andere lui, werkschuw, liegen en bedriegen) en is bovendien nog een pooier die van zijn zoontje steelt om een cadeau voor zijn nieuwe vriendin te kunnen bekostigen, maar de waarop Franco Citti het titelpersonage speelt is schitterend. Vond voor de rest vooral de vrouwen eigenlijk nog echt overtuigend. Accattone's vrienden zijn niet echt het toonbeeld van goed acteren, maar Franca Pasut (Stella) en Silvana Corsini (Maddalena) matchen goed met Citti.

Ik wil de film nog wel eens opnieuw een kans geven, maar dan in een opgepoetste transfer. Ik hoop in ieder geval dat de overige films wat van een betere kwaliteit zijn. Soit, Accattone is een film waarin je de hand ziet van een regisseur die wel tot iets groots in staat zou kunnen zijn. Benieuwd of dat ooit gebeurd is.

3*

Knap debuut, maar voor mij toch niet helemaal overtuigend. Misschien teveel neorealistisch geënsceneerde algemeenheden, te weinig persoonlijkheidsuitdieping...

Interessant debuut over een kleine pooier die te midden van uitvreters, hoertjes en ander volk van twijfelachtig allooi zowaar verliefd wordt op een maagdelijke blondine, wat hem er niet van weerhoudt haar ook vooral als handelswaar te beschouwen. Ik vraag me af of er vóór Pasolini al een filmmaker was die zijn protagonisten zo amoreel en laag-bij-de-gronds schilderde als Pasolini doet met Accattone.

Pasolini is op zijn best als hij de maffe gesprekken registreert, als kleine criminelen onder goedkeurend gelach van hun kameraden verhalen over een streek die ze hebben geleverd- de meeste lage daden worden door gelach en gegrinnik begeleid, alsof alles een grote grap is, of je nou een vrouw in elkaar slaat of je vrienden een maaltijd ontzegt. Als de vriendin van Accattone een avond niet thuiskomt stelt hij verheugd vast dat ze vast in elkaar is geslagen, en dat hij een vrij man is. Egoïsme, geweld en hoererij met een knipoog.

Overigens eindigt ook deze Italiaanse klassieker weer met een dodelijk ongeluk, je kan het bijna een cliché noemen.

Mij beviel de film iets minder, maar kon hem zeker appreciëren. Op zich een prima debuut van Pasolini. Je ziet toch wel degelijk de kwaliteit van het scherm spatten met verzorgde beelden, prima cinematografie en intrigerende personages.

Accattone is geen sympathiek karakter en zijn levenswandel op het goede pad, of de poging tot, werd al snel in de kiem gesmoord. Het is een karakter dat zich liever begeeft in semi-criminele milieu in achtergestelde wijken.

Het sobere camerawerk is een pluspunt, de soms wat theatrale acteerstijl vond ik dan weer minder. Prima debuut eigenlijk, maar het greep me net iets te weinig. Mamma Roma was dan wel weer een schot in de roos.