Czlowiek z Marmuru (1977)

Zeer fraaie film van Wajda over het Polen ten tijde van het Socialisme.

Een lang, uitgekiend verhaal, verteld in alle rust en met oog voor detail, over een filmmaakster (Agnieszka) die het leven van een "arbeidersheld" (Mateusz Birkut) wil vertellen en daarbij wordt tegengewerkt door haar baas. Net als de arbeidersheld zelf overkwam. De film is dan ook een aanklacht tegen het corrupte (communistische) regime.

Man of Marble wordt zo een soort film in een film, met flashbacks naar de jaren vijftig, naar het leven van Birkut en zijn omgeving.

Wajda wordt regelmatig vergeleken met andere voornamelijk Oost-Europese filmmakers als Kieslowski, Tarkovsky en Angelopoulos.

Verwacht echter geen visuele pracht waar deze regisseurs om bekend staan, maar een sterk, sober verteld, serieus verhaal dat de tijd krijgt om te groeien.

Erg leuk om eindelijk eens een film van Wajda te zien, op groot scherm nog wel. Sterke film!

Ik wil deze ook erg graag zien.

Er is een R-1 dvd.

12 mei is het zover. Eindelijk een fatsoenlijke DVD release: Man of Marble: 2-Disc Special Editon [DVD]

Mooie anticommunistische film van Andrzej Wajda. Ik vond het vooral een erg interessant verhaal, dat op een mooie manier onthuld wordt aan de kijker.

Een enthousiaste filmmaakster verfilmd het verhaal van een arbeider, die een held werd. Als de man wil strijden voor meer gelijkheid, wordt hij zwaar tegengewerkt. Dit zelfde gebeurt in feite bij de filmmaakster, die er alles aan doet om uit te zoeken hoe de zaak nu precies in de steel zat. Daarnaast is ze overtuigd van het feit dat ze er alles aan moet doen om de waarheid op tafel te krijgen, of in dit geval in beeld.

De eenvoudige, doch krachtige manier van vertellen, zorgde ervoor dat ik na een stroef begin, toch langzaam maar zeker echt in de film gezogen werd. Naast het verhaal van de arbeider en de filmmaakster, is het tevens een weergave van een zeer belangrijke periode in de geschiedenis van het Poolse communisme. Het acteerwerk is sterk en de personages worden goed neergezet en op een mooie manier uitgediept. De tijd vloog ook vrij snel voorbij, iets wat altijd wel een goed teken is, zeker bij een film met deze speelduur.

Wajda heeft mij wederom overtuigd. Nu binnenkort ook maar eens op zoek gaan naar Wajda’s “Man of Iron”, die een beetje in de lijn van deze film ligt.

4,0*

Spetie, daar kan ik geen speld tussen krijgen.

Mooi dubbel tijdsdocument. Zal wel wat autobiografische elementen hebben (met de internationaal befaamde regisseur die vrijelijk naar het Westen kan reizen als jurylid omdat hij daar zelf ooit gewonnen heeft…). Vond het daar ook allemaal behoorlijk gelijkend met hoe het hier zo rond die tijd was.

Is waarschijnlijk ook de reden waarom Wajda (samen met zijn veroverde immuniteit wegens zijn Westere beroemdheid) dat allemaal in zijn eigen land mocht en kon filmen. De Polen lijken zich daar allemaal vrij vrij te kunnen bewegen, maar de 'chaperonnes' stonden wellicht enkel op een wat grotere afstand.

Krystyna Janda is uitstekend als kettingrokende filmmaker die het leven probeert te reconstrueren van één van de vergeten helden uit de jaren 50. Historische beelden worden afgewisseld met de fictie rondom Birtuk, een passend argeloze Radziwilowicz, en het wordt overtuigend neergezet. Ook het hele proces van de film in de film is leuk gedaan en zal, zoals hierboven opgemerkt, ongetwijfeld de nodige autobiografische elementen kennen- tussen de credits van één de jaren 50 filmpjes staat Wajda niet voor niets als assistent.

Maar het duurde wel erg lang, moet zeggen dat ik ook erg moe was en niet voorbereid op 2,5 uur film, wat wellicht meespeelt in de lagere beoordeling. Het einde met de zoon vond ik ronduit teleurstellend. Vind het dan ook één van de mindere Wajda's.

In de jaren tachtig van de 20-ste eeuw begonnen de machtsverhoudingen in Oost-Europa te verschuiven. Polen liep daarin voorop. In Andrzej Wajda's 'Czlowiek z Marmuru' (De Man Van Marmer) uit 1976 of 1977 (daar zijn de geleerden het niet over eens) zie je dat alles al aankomen. Het is een spannende reconstructie (met onder meer zelf gefabriceerd, historisch lijkend found footage-materiaal) van de val van een model-arbeider. Een kroniek van een aangekondigde revolutie, verpakt in een film over het maken van een film. Wajda's beste.