Jôen (1967)

Moeilijk. Een complexe film, omdat het een contradictie is tussen enerzijds ingehouden formalisme en anderzijds meeslepend (melo)drama over fatale liefde en opoffering.

Ook bij deze film heeft het boek met de Yoshida monografieën mij geholpen om één en ander enigszins te kunnen duiden. Centraal in de serie anti-melodrama's van 1965 tot 1969 staat de vrouw. Zover kom ik zelf ook al heel snel. Je kunt je haast afvragen (ik zag nu drie films uit reeks) of het wel films zijn van Yoshida Yoshishige of van Okada Mariko. Op zijn minst beiden. Yoshida zal de eerste zijn om dat te bevestigen trouwens. Okada is zo alom aanwezig. Hier zit ook wel een probleem, want de vrouwen die ze portretteert zijn dus de vermenselijking van dat formalisme en tevens van het drama en de opoffering. Zij draagt die contradictie in zich: een (te) mooie vrouw die tegelijk afstandelijk is, ongrijpbaar, onbegrijpelijk ook.

Die anti-melodrama's gaan dus over de vrouw. En daar moeten de monografieën mij enigszins op weg helpen. Yoshida heeft dit trouwens ook toegelicht bij zijn introducties op het IFFR eerder dit jaar. Hij vertelde vooral de positie van de vrouw in Japan te willen portretteren. Vrouwen waren in Japan lang ondergeschikt en onderdrukt. In de New Wave is er voor het eerst een groep filmmakers die vrouwen in films anders gebruikt. Wakamatsu is er erg sterk in. Het seksuele komt daarin sterk naar voren. Bij Imamura ook, maar daar ligt het gewelddadige meer op de voorgrond. Het boek haalt met name Masumura aan: de vrouw die in een continue strijd is met de man. Een strijd van gelijken.

Yoshida doet het tegenovergestelde. Hij laat de vrouw het object van begeerte zijn, maar niet meer als een afhankelijke of als slachtoffer. Eigenlijk is de vrouw in al deze films de bepalende speler. Ook al is zij nog steeds een object (van begeerte). Zij is daarmee de ondergang van de man als zij sterk genoeg is die begeerte te beantwoorden (en niet alleen die te ondergaan). Het boek spreekt over 'The Other' (de bedreiging voor de man).

Yoshida gebruikt subtiele beeldtaal om de status of om de gemoedstoestand weer te geven. het gebruik van vrouwelijke symbolen als de parasol, maar ook de kleding (traditioneel versus modern) zijn daar uitingen van. En dát is het centrale thema dat in deze anti-melodrama films van Yoshida dus sterk terugkomt. Een schijnbaar sterke onafhankelijke vrouw die met dat gedrag van het beantwoorden van liefde zowel de zwakke man als zichzelf ten val brengt. En zie daar de standaard ingrediënten voor het melodrama. Sirk en Fassbinder maken ook steeds gebruik van dat principe.

De film is werkelijk prachtig om te zien, maar nog niet zo fraai en formeel als Eros + Massacre. De verhaal opbouw is fragmentarisch, maar net zoals in Onsen Akitsu zijn de parallellen tussen moeder en dochter en de valkuilen waarin beiden terechtkomen mooi door elkaar verweven. Zeer sterke muziek, maar vooral geluidsband.

Een must voor de Japanese New Wave liefhebbers. Toppertje daarbinnen.

Het is dat ik vlak hiervoor Le Navire Night (1979) zag waarin ook begeerte en een dialoog tussen man en vrouw centraal staan, maar hier moet toch ongetwijfeld sprake zijn van een grOte Duras invloed, al is het maar via Hiroshima Mon Amour... zorgt voor een prachtige film! Goed gebruik van zee (geluid) en bossen ook om de roerige emoties te onderstrepen, past weer helemaal bij mijn eerder gestartte Landschap topic Film >> Genres en landen >> Landschap en Cinema

Onbewust(?) dus weer een hele mooie double-bill uitgekozen voor mezelf deze ochtend!! ben nu nog meer benieuwd naar Arashi ga Oka (1988) ondanks dat die vrij matig lijkt te scoren...

Da tkomt omdat jackie bij die film een stem heeft staan, dus dat is zo ongeveer standaard 2.0* en dat betekent niet dat-ie slecht is, maar meer "gezien". Haalt het gemiddelde soms nogal omlaag al die 2.0*.

Een geweldige film, zoals ook hier te lezen is:

Salon Indien » The Affair (1967) - salonindien.nl

“this flower, still vital, resigns herself to her fate.”

....als een zachte zomerbries komt dit pareltje aanwaaien.... met dank aan Verhoeven om dit in de pakketservice te stoppen.

Gisteren gekeken en vandaag herzien, geweldige cinema !

Doet me een beetje denken aan Antonioni.......

Mooie film van Yoshida, die vooral, zoals Mochizuki Rokuro hier eerder al aangaf, opvalt door de aparte mix tussen ingehouden formeel (zeg maar gerust afstandelijk) drama en melodrama, waarbij uiteindelijk geen van beiden de overhand krijgt. Ik vond het wel prettig werken, al moet ik toegeven dat ik niet bepaald kon spreken van enige emotionele betrokkenheid bij de personages, wat voor mij ook meteen de reden is dat dit voor mij net geen echte favoriet is geworden.

Wel is het erg mooi gefilmd allemaal. Wat minder uitgesproken anders dan andere Japanse new wave films die ik zag (niet veel overigens), alsof iemand het werk van Mizoguchi op een logische wijze heeft doorgezet naar de jaren '60 (en iets van het melodrama heeft verwijdert). Iedere scène krijgt een specifieke sfeer van Yoshida, maar alles voelt evengoed als een geheel aan, van de dromerige momenten in de natuur, de noir-achtige scènes met de "seksuele man" tot aan het statische van haar thuissituatie. Knap gedaan, maar misschien net iets te formalistisch naar mijn smaak soms; iets te bedacht wellicht. Maar een mooi schouwspel is het wel en Mariko Okada is geweldig in de hoofdrol.

3,5*

Boeiend stukje van Mochizuki Rukero hierboven.

Hoewel ik vooral meer Yoshida wil zien, heb ik naar aanleiding van deze film nog meer het idee dat ik van een van de drie andere films die ik van 'm zag, Akitsu Onsen (1962), niet veel begrepen heb. Want die valt volgens mij toch wel heel duidelijk in een proces. Ging Yoshida niet eigenlijk van melodrama naar formalisme gedurende zijn carriere? Ik heb nog wat films te zien voor ik die puzzel voor mezelf kan leggen.

Dit is een huwelijk van de twee. En zo'n tegenstelling zit ook in de personages. Oriko die altijd een formeel gereserveerd leven had, haar vrije, losse schoonzus en haar moeder die al meer uit de band sprong.

Ook mooi: de strakke kaders. Met veel lijnen, zowel verticaal als horizontaal. En veel manieren om de mensen die op dat moment een dialoog hebben van elkaar te scheiden.

Geen film die me diep raakt, maar een film die me wel enorm fascineert en boeit.

4.0*

Ik en ook wel verbaasd over mijn ervaring met Akitsu Onsen. Wij waren het toen eens, danuz ook geloof ik. Ik denk nog wel dat onze waarneming klopt. Lees het boek van Stegewerns er nog maar eens op na.

Ja, inderdaad. Maar dat was zo'n typisch debuut voor mijn gevoel. Getriggerd door de new wave, met jeugdige energie, maar nog niet helemaal een eigen stem gevonden. Ik ben toch wel benieuwd hoe ik die film zou ervaren als ik de films uit deze periode allemaal heb gezien.

Interessante Double-Bill gisteren in Leiden van deze samen met Onna Mai (1961) van Hideo Oba.

In beide films papt Mariko Okada aan met een kunstenaar die banden/affaires heeft met meerdere vrouwen. Ook de Engelse titels op de prints van de Japan Foundation (Enrapture en Flames of Love) vertoonde deze overeenkomsten. Van de twee is Joen duidelijk de "kunstzinnigere" film vol met vormexperimenten in beeld en qua soundtrack, die opzich heel afstandelijk kunnen werken, maar wat mij betreft juist voor een meer intense ervaring, enrapture misschien zelfs, zorgde.

De oudere film was nogal een statische aangelegenheid. Wellicht dat kenners/liefhebbers van Noh en Japans (dans)theater er meer uit kunnen halen, want het was beslist allemaal erg stijlvol en hoewel ook wel vol plot-gerichte dialogen, zoals gebruikelijk in dit type/genre melodramatische film, nergens té simpel, maar ik werd er dus bepaald niet door meegesleept. Het is vooral in de overeenkomsten met Joen dat bepaalde plot elementen me toch wat meer begonnen te boeien... en de contrasten zijn al even interessant.

Zo noemen mijn vriendin en familie mij meestal. Joen.

Betekent dat 'de affaire'?

Ik kan maar niet enthousiast worden over de films van het echtpaar Yoshida – Okada. Visueel best fraai allemaal, maar het raadselachtige, zeg maar onnavolgbare gedrag van de protagoniste doet in mijn ogen afbreuk aan de film, zoals dat ook het geval is in de andere films die ik tot nu toe van dit duo gezien heb. Ik sluit niet uit dat ik niet de juiste antenne heb om de boodschap van Yoshida op te vangen. Jammer dan.

Moeizaam. We volgen Oriko die in een strak keurslijf van een bloedeloos huwelijk zit. Ze mag fladderen als ze wil, maar de echtgenoot is toch wat jaloers als puntje bij paaltje komt. Hij beschouwt haar als zijn eigendom en heeft het beschikkingsrecht over haar.

Haar moeder is er niet meer. De relatie was verzuurd en ook met haar zus is de relatie niet optimaal. Oriko legde hen ook verzoeken op waarbij ik vervolgens moeilijk hoogte van haar kon krijgen.

Mooi in beeld gebracht en al bij al onderhoudend, maar echt raken deed het me evenmin.