Manufactured Landscapes (2006)

Wie heeft deze film 5 sterren gegeven en waarom?

PS

Ik ben hier benieuwd naar.

Ik ben nog wat aan het broeden op een spetterende reactie, want deze meesterlijke film heeft ook in een klap mijn top tien overhoop gegooid, en dat verdient toch een weloverwogen argumentatie .

Sommige documentaires hebben het eigenlijk gemakkelijk: soms is het genoeg om iets gewoon te tonen om je toeschouwers te verbouwereren. Er zijn genoeg zaken op de wereld die zo hallucinant zijn, dat haast niemand onbewogen kan blijven als je ze in een film verwerkt.

Als je er dan ook nog eens in slaagt om deze waanzinnige beelden op een visueel verbluffende wijze in beeld te brengen, dan ben je vertrokken voor een film om u tegen te zeggen. En eigenlijk is het dat wat deze documentaire doet, niet veel meer. Burtynsky is fotograaf die foto's trekt van hallucinante landschappen, plekken waar de menselijke inbreng zo groot is dat de omgeving compleet getransformeerd is. Hij is zijn carriere gestart met foto's van mijnen en steengroeven, vervolgens foto's van terreinen waar metaal gestort wordt om geselecteerd te worden voor recyclage, hij heeft foto's gemaakt van de terreinen in Bangladesh waar olietankers worden gedemonteerd, bijna met de blote hand, van olievelden en olieraffinagerijen, en vooral van de technologische revolutie in China. In de documentaire zie je een aantal van die foto's tot stand komen, maar vooral krijg je beelden te zien van de landschappen zelf: zonder enige commentaar, enkel met muziek, adembenemend mooi en hallucinant tegelijk. Net als Burtynsky met zijn foto's wordt bewust geen politiek standpunt ingenomen, enkel dingen getoond. Je kan er soms een ode aan de menselijke kracht en vindingrijkheid in zien, maar over het algemeen is het toch vooral schokkend. Maar prachtig om zien, die tweestrijd blijft de hele tijd aanwezig.

Het hoogtepunt van de film, en de reden waarom ik er zo kapot van was, zijn de laatste twee uitstapjes: de drieklovendam in China, en de extreme stedelijkheid van Shanghai. Ik was van plan daar iets over te schrijven, maar het lukt niet echt, ik denk dat de indruk die dat gemaakt heeft misschien ook eerder persoonlijk is. Ga de film kijken en beslis zelf maar wat je ervan vindt .

Strikt genomen is het misschien niet eens zo'n goede film. Klassiek opgebouwd, soms nogal slordig gemonteerd, de beelden zijn zelfs vaak korrelig. Maar het is een van die films die je tijdens het kijken voor een deel zelf moet maken denk ik: de gedachten die in je opkomen bij het bekijken ervan (en dat hoeven heus niet allemaal doemgedachten te zijn over de toekomst van onze planeet), en de enorme indruk die de beelden achterlaten. Je voelt je nietig achteraf, voor een keer niet door beelden van enorme berglandschappen of gigantische oerwouden, maar door de nalatenschap van de menselijke industrie zelf. Toen de film gedaan was kon ik enkel nog maar denken: Iemand moet ons helpen, dit kunnen wij mensen niet meer in orde krijgen. Hier geraken we nooit uit zonder hulp. Maar zo ongelooflijk prachtig!

http://www.edwardburtynsky.com/

Veel foto's, vooral op klein formaat. Maar het geeft zeker een beeld van de film. De videoclips die op de site staan, komen trouwens niet uit deze documentaire.

Mooi verhaal Freud. Heb de film wel eens eerder opgemerkt, draaide volgen mij ook op het IFFR.

Doet me eigenlijk heel erg denken aan 'die andere documentaire over een fotograaf': War Photographer. Mag ik vragen hoe en waar je hem gezien hebt ?

Op het Docville festival in Leuven dat nu loopt . De film krijgt ook een beperkte release in de Belgische filmhuizen (Gent, Brussel, Luik, Kortrijk, Antwerpen, Leuven,...) deze zomer.

Jammer dat het dan weer net in Belgie moet zijn. Zover wil ik er nu ook weer niet voor reizen. Dan maar wachten op een een DVDrelease of misschien een tocht door de Nederlandse filmhuizen. Ben in ieder geva zeer benieuwd naar de film en zal hem vast ooit te pakken krijgen.

Deze draait 17 Augustus op het openlucht filmfestival van Rialto, Amsterdam. En gaat daar ook vanaf 11 oktober draaien.

Grootse documentaire! Van het hypnotiserend snel in elkaar geknutselde contactdozen tot olievelden vol jaknikkers, van de in slaap gevallen man achter de lopende band in een fabriekshal zo groot als een stad tot tachtig ronkende hijskranen in één shot bij de bouw van de grootste stuwdam ter wereld: dit is pure schoonheid. Als een 21ste-eeuwse reïncarnatie van Koyaanisqatsi - net zo hak op de tak, maar veel serener, berustender en minder belerend. En dan wordt óók nog een arsenaal aan Type-artiesten uit de kast getrokken om de boel te voorzien van een sublieme, donkere, sfeervolle soundtrack.

Manufactured landscapes draait vanaf donderdag 11 oktober in filmtheater De Uitkijk (het oudste filmtheater van Nederland, nu compleet gerenoveerd!).

Dagelijks om 19.30!

www.uitkijk.nl

Bijzonder interessant en indrukwekkend. De verstedelijking en van China en met name de bijzonder sterke groei van de stad Shanghai zijn fantastisch in beeld gebracht. De tegenstellingen tussen modern en arm zijn afschrikwekkend. In een kleine docu van Lou Ye die te vinden is op de dvd van Suzhou He had ik de tegenstellingen in Shanghai al op een knappe manier mogen zien. Tegenstellingen die in deze docu op een iets minder persoonlijke, maar erg mooie en vooral pijnlijke manier worden laten zien. Met in het centrum het bruisende stadsleven, met nachtclubs, moderne infrastructuur en meer dan 400 meter hoge wolkenkrabbers. Maar in hetzelfde Shanghai, slechts een brug verder is het afzien. Sloppenwijken in de meest letterlijke zin van het woord. Halfafgebroken huizen, met armoe en gebrek aan veel noodzakelijk voorzieningen. Door middel van een aantal geniale shots worden deze extremen in elkaar verweven. Eén shot zal me nog wel lang bijblijven, waarin we een deel van een glanzende wolkenkrabber zien. Met in de weerspiegeling ervan de drukke wegen vol met auto's. Maar naast deze wolkenkrabber is het dor en grauw, met kleine grijze versleten huisjes en smerige straten...

In Sanxia Haoren van Zhang-ke Jia wordt de sfeer die de fotografie van Edward Burtynsky uitstraalt (tenminste voor mij) prachtig gevat. Melancholisch en met hetzelfde voorbeeld van de Drieklovendam. Vooruitgang tot op welke hoogte. Zoals het altijd al is geweest zal het niet meer zijn, dingen veranderen. Energie is nodig om vooruit te gaan en het bouwen van zo'n dam is de manier, ook al moeten er een aantal steden compleet voor worden verhuisd.

De groei die China nu meemaakt zorgt voor en/of komt door het feit dat Peking in vergelijking tot in de periode van Mao mensen in de steden wilt hebben. Waar onder het bewind van Mao 90% van de bevolking nog op het platteland woonde zal dit in de toekomst nog maar 30% zijn. Er is momenteel een enorme trek naar de steden van boeren die de stad als utopie zien. Boeren die hun hele leven, samen met hun ouders en grootouders, niet mochten verhuizen en gebonden waren aan het boerenbestaan. Of er werk voor ze is weten ze vaak niet evenals waar ze terecht komen.

De enorme fabriekshallen in het eerste deel. De duizenden werknemers die dag in dag uit hetzelfde werk verrichten worden aan ons laten zien. Meer is het niet. Zo gebeurt het, en als het is gebeurd dan kan het sowieso. Manufactured Landscapes, en met name het eerste deel, voelt alsof het is gemaakt door een combinatie van Hou en Barney. Afstandelijk en contemplatief, in zijn puurste vorm en mooiste combinatie, met een ongrijpbaarheid en een haast niet te vatten registratie.

Een documentaire die me meer deed na het zien, dan tijdens. Dit komt mede door die ongrijpbaarheid, je weet haast niet wat je overkomt. Gaat dit zien mensen!

Prachtige beelden met een duidelijke achterliggende boodschap. Helaas mist de docu in mijn ogen een stilistische en narratieve rode draad. Het is uiteindelijk een onsamenhangend geheel van locaties en gebeurtenissen.

3*

De samenhang is de prijs die de aarde betaalt voor industrialisatie en urbanisatie.

Film deed me denken aan 'We feed the World' en 'Koyaanisqatsi'. Indrukwekkend en verontrustend. Van dat in elkaar mieren van dat meetapparaatje werd ik na 30 seconden al gek.

4*

Ik zou het eerder willekeurig noemen dan onsamenhangend, de thema's zijn daar te groot voor. Daarnaast had ik bij tijd en wijle het idee dat ik naar een diavoorstelling van de "best of Burtynsky" zat te kijken i.p.v. naar een film over 'de laatste dans om de olie' door China.

Geen rode draad? De film volgt letterlijk en figuurlijk het werk van Edward Burtynsky. Wat cinematografisch werkelijk mooi gedaan is: is de afwisseling van locaties, van foto's naar film, maar ook van zwart/wit naar kleur. Hierdoor onstaan er beeld-contrasten wat deze documentaire van begin tot eind fascinerend maakt. Waarbij ook van het in- en uitzoomen effectief gebruik wordt gemaakt. Echt prachtig gedaan. En de ambient achtergrondmuziek zuigt je, Freud zei het al, de hallucinerende werkelijkheid in.

Het mooie aan deze film is dat je de vaak weergaloze foto's, die eigenlijk huiveringwekkend surrealistisch zijn, in het groot krijgt te zien. Waarbij gebruik wordt gemaakt van onverwachte overgangen.......opeens zit je weer in een gallerie.......

En de inhoud laat een beklemmende massalitiet zien... op een schaal dat je overrompeld........die laatste beelden van Shanghai........pfffff! Alsof je naar een veld met 10000 termietenheuvels kijkt.....ik krijg er een gevoel van inflatie van....wat is de waarde van een individu?

En waar bergen mensen wonen... zijn ook bergen met afval. En als of dat nog niet genoeg is worden er ook nog bergen naar toe verscheept! Wat weer bergen met geld oplevert.......

Ontroerend touwens dat koppig oud vrouwtje!

ABSOLUUT ZIEN DEZE BIJZONDERE FILM! 4,5*

Dat vond ik juist storend aan deze film. Er wordt te pas en te onpas ingezoomd en gepand op foto's, alsof de kijker zelf niet kan bepalen wat belangrijk is aan het concept. Schitterende foto's hoor, maar dan kijk ik toch liever een boekwerk in. Als je het toch op groot scherm wil laten zien, maak dan een diavoorstelling in een museum.

Ik snap dat de makers een groter publiek willen voor Burtynsky's foto's, maar filmisch is dit ronduit zwak te noemen.

De overgangen benadrukken ook de onzettende schaal van wat er in China gebeurd,. met cinematografische middelen kan je dat extra beklemtonen. Foto's in het museum geven dat gevoel veel minder.......de fotograaf actief in zijn enorme werkterrein, samen met de andere locaties, brengen die immense schaal extra tot leven. De gallerie wordt ook gerelativeerd tot iets kleins.......En ach, misschien valt er technisch op details wat af te dingen, het geheel, de hele sfeer van de film is zeer indrukwekkend.

De kracht van cinematografische middelen lijkt me duidelijk, maar wordt hier niet optimaal benut. Films als Powaqqatsi en Lektionen in Finsternis slagen daar veel beter in m.i.

Deze film gaat over een kunstenaar en zijn onderwerp.....het zet zijn werk op een originele wijze in perspectief. Het onderwerp is zo sterk dat het zijn kunst overstijgt........daarom vind ik de overgang van film naar foto of omgekeerd een prachtige manier om zijn belangwekkende thema's te benadrukken, ik werd hierdoor, in een voor mij, op afstand bestaande werkelijkheid ingezogen.....en dat op een zakelijke manier, zonder sentiment!

Toch frappant, dit verschil in beleving, ik werd namelijk juist ruw uit die werkelijkheid getrokken door de overgangen. Door zwierige montage en een zorgvuldige opbouw kun je een hoger bewustzijn creëren bij de kijker, iets wat de effectiviteit van dit soort films ten goede komt. Deze film ontbeert het echter aan die cadans en weet dus de extra impact niet mee te geven.

Ritme neigt misschien naar sentiment.....je laat je meeslepen.... en het doorbreken van een voorspelbare cadans stemt misschien tot nadenken......het is maar net met wat voor gemoedstoestand je de bioscoopzaal betreedt...... Ik had een stuk in de NRC (vrijdag kunstbijlage) over deze film gelezen.....met voorkennis kijk je anders......

Het vormen van fraaie composities uit 'wastelands' neigt evengoed naar sentiment. Burtynsky probeert de tragiek te vangen van het contrast tussen de maakbare wereld en de ondergang van de natuur. Hij zegt in de film niet voor niets dat hij geen politiek standpunt in wil nemen; hij speelt met zijn foto's in op het gevoel van het publiek, om zo een persoonsgebonden bewustzijn te creëren t.a.v. de thema's die hij belangrijk vindt. Vermoedelijk is dit ook de insteek voor de film geweest, al komt dat zoals gezegd niet heel goed uit de verf.

De film heeft mij tenminste extra nieuwsgierig gemaakt naar een boek over zijn werk....

Het is curieus en ironisch dat hij de beelden met vervuiling een esthetische meerwaarde geeft......de viezigheid wordt aantrekkelijk gemaakt! De schoonheid van het beeld verzacht de eventuele moralistische boodschap. Misschien komen er actiegroepen die deze 'mooie landschappen' instand wil houden....

Ik vond dit toch heel erg tegenvallen. Zeker n.a.v. de berichten van Freud, NKyou en NarcissusBladsp. keek ik hier heel erg naar uit.

Ja, de foto's en beelden waren mooi. Maar het commentaar vond ik vooral storend; het kwam niet veel verder dan de gebruikelijke cliché's over hoe we erge problemen creeëren met de industrie, dat het geen kwestie is van goed of fout maar dat men bewust moet worden, enz.

Misschien dat het feit dat milieu en aanverwanten zo gehyped wordt tegenwoordig deze film mij deed tegenvallen.

Nu begrijp ik dat de boodschap niet erg centraal staat, dat hij vooral probeert alles aan de kijker over te laten, maar bi jmij werkte het niet. Ook de beelden waren niet echt indrukwekkend. Mooi zeker, maar niet speciaal. Al met al heb ik de gedachte "slap aftreksel van Koyaanisqatsi" niet kunnen indrukken.

Eigenlijk 2.5*

Bijzondere documentaire, gisteren gezien in Helmond. We gingen in de eerste plaats voor de fotoexpositie van Burtynsky in het gemeentemuseum, maar toen bleek dat de film werd gedraaid in het tegenoverliggende gebouw, hebben we die maar even meegepikt. En dat bleek een goede keuze te zijn!

Het zijn bijna surrealistische beelden, maar anderzijds zo down-to-earth als het maar zijn kan. Het surrealistische zit 'm bij mij vooral in het onvoorstelbare van de getoonde omgevingen en omstandigheden. Veel mensen weten wel dat een groot deel van de producten die we gebruiken in China gefabriceerd worden, maar hebben waarschijnlijk geen benul van de manier waarop of de omgeving waarin. Het openingsshot alleen al, die onmetelijke hal en al dat handwerk wat later getoond wordt. Wij zouden er binnen 10 minuten waarschijnlijk al kriebelig van worden, maar de mensen daar doen het dag in dag uit, jaar in jaar uit. Vol verbazing zat ik te kijken naar de vrouw die supersnel een of ander elektrisch component in elkaar zit te monteren, of het testen van spuitmondjes voor spuitbussen. Ook het verdwijnen van individualiteit raakte me. Wanneer je met honderden mensen met allemaal dezelfde kleren in een enorme hal arbeid staat te verrichten, en vervolgens naar een woninkje gaat waarbij iedereen de was buitenhangt en blijkt dat iedereen dezelfde was heeft... Je denkt bijna dat de werkkleding de enige kleding van de mensen is. Onvermijdelijk rijst de vraag of die mensen wel gelukkig zijn, of hoe ze zich überhaupt voelen in de rol die ze hebben.

Ik ben zelf in april in Shanghai geweest, maar de tegenstellingen binnen de stad zoals ze in de film getoond worden, heb ik daar niet ervaren, vooral omdat we met name in het centrum geweest zijn. (Overigens heb ik ze in Beijing wel gezien, waar de oude huizen moeten wijken voor de moderne woningbouw, liefst vóór de Olympische Spelen). De torens schieten in Shanghai als paddestoelen uit de grond, en de verdichting die in de stad plaatsvindt is fenomenaal. Woontorens die stuk voor stuk hoger zijn dat het hoogste kantoorgebouw van Nederland worden gebouwd alsof het niets is, en dan met honderden tegelijk. Verhoogde snelwegen slingeren als slangen tussen de torens door. Iedereen moet wijken voor de voortrazende trein die groei heet. 'Zachte dwang' en mooie beloften moeten de mensen overhalen om verderop in de stad te gaan wonen; meestal krijgen ze wat geld en worden ze ergens in een buitenwijk op '3 hoog achter' gestopt. Sommige mensen wijgeren dit, en geef ze eens ongelijk...

Hele stukken stad worden platgewalst en heringericht. En dan niet alleen voor woningen, maar ook voor projecten als de Wereldtentoonstelling in 2010 (of in Beijing de eerder genoemde Olympische Spelen). Bij de stadsmaquette die ook in de film wordt getoond, wordt het beeld wel duidelijk: 600 m2 aan miniatuurstad waar je omheen kunt lopen...

Binnen de fototentoonstelling vond ik ook de mijnen en groeves erg interessant. Soms is het totale gevoel van schaal en richting weg. Je gaat op zoek naar aanwijzingen zoals een mens of een auto om je, als je er eenmaal een gevonden hebt, te verbazen over de enorme afmetingen van de graafwerkzaamheden.

Al met al een indrukwekkende film (in combinatie met de fototentoonstelling). Sommige dingen waren niet geheel nieuw voor me, maar nu heb ik er ook beeld bijgekregen, waar het eerst vooral verhalen waren. Het was voor mij ook interessant om de beelden uit Shanghai te zien, omdat ik tot nu toe alleen de 'succes'-kant had gezien in het grote centrum van de stad.

Toevallig heb ik vanavond afgesproken om naar Earth te gaan. Dat zal ongeveer de grootst mogelijke tegenstelling zijn met gisteren, vermoed ik.

4*

PS: de tentoonstelling hangt in Helmond tot 6 januari. De film wordt in het tegenovergelegen filmhuis getoond.

http://www.gemeentemuseumhelmond.nl/

http://www.manufacturedlandscapes.nl/

Eigenlijk nog een beetje te vers om er iets over te posten. Ook ik hinkte tijdens het kijken een beetje op verschillende gedachten. Is het onderwerp van de film niet zo fascinerend, dat de documentaire kwaliteiten (waarop je de film hier in elk geval via je sterretje waardeert) een beetje ondergeschikt zijn.

Maakte Baichwal een film over Burtynsky of is het een film over hetzelfde onderwerp waarvan Burtynsky foto's maakt? En is dit niet een beetje een protserige preek voor de Burtynsky parochie. Gaandeweg de film raakte ik er in elk geval van overtuigd dat Baichwal is geslaagd in haar opzet: het is een film over beide!

Ik ben totaal gefascineerd en was in eerste instantie misleid door er vanuit te gaan dat Burtynsky een landschapsfotograaf zou zijn. Dat was hij misschien ook wel, maar zoals hij in de docu opmerkt gaat het hem nu op de 'energy footprint' (en volgens mij dus niet om China's dorst om olie zoals ik hier las. Deze footprint (a la de ecologische voetafdruk van de individuele mens die nu nog al in zwang is) is echt de kern van de film, waarbij bijna geheel op China werd gefocust.

Ik werd er niet eens depressief van, want zag ook veel moois en veel veerkracht. En mensen die een hogere levensstandaard zeggen te hebben, en veel vrouwen die participeren in het arbeidsproces (ook als kraanmachinist!). Het feit dat jongeren zich wel kunnen vinden in de nieuwe wereld en ouderen zich niet herkennen en zich als enige afzetten is denk ik zeer herkenbaar. Jongeren zien die teloorgang ook niet, maar zien kansen. Misschien zal het altijd wel zo zijn en is doemdenken iets voor de oudere generaties.

Toch een hoge waardering dus en een plekje in de Top 10 van dit jaar!

Ik vind de vorm en uitwerking van deze docu toch niet zo heel sterk. Hij moet het vooral hebben van de inderdaad indrukwekkende gecreerde landschappen, die per slot van rekening alleen maar gefilmd hoeven te worden, en natuurlijk die Chinese economie die gewoon verbijsterend blijft.

Maar verder wel erg fragmentarisch en oppervlakkig. de gesprekken met die paar Chinezen gaan eigenlijk ook nergens over.

Het uitgangspunt van deze schitterende, schrijnende documentaire is fotograaf Edward Burtynsky die de wereld rond reist, om landschappen te fotograferen. Met in het achterhoofd houdend dat de veranderingen in het landschap hebben plaats genomen door industrialisatie en productieprocessen. Monumentale schoonheid weet hij vast te liggen mijn zijn fotocamera’s. Ook al beweert hij dat geen politiek standpunt maakt met de foto’s toch merk je dat ze niet zomaar gemaakt zijn. Ze zijn gemaakt om ons iets duidelijk te maken en de achterliggende boodschap is dan ook pas op dat wij mensen niet de natuur versouwen met onze eigen creatie. We moeten bewust worden van het kwaad! De commentaar wordt gegeven door de foto’s de woorden die gesproken worden zijn allemaal teveel omdat de beelden voor zichzelf spreken. Maar zorgt dat ervoor dat ik me de complete film daar aan gaan ergeren. Echt niet, ik laat me opnemen in de meditatie van beelden en meer beelden. Denk ook aan een gevoelige hypnotiserende muziek eronder en mijn ogen konden het niet bijhouden wat voor moois die zagen terwijl het tegelijkertijd in me achterhoofd zat wat het allemaal moest uitbeelden. De schoonheid van steengroeven, fabrieken, kantoorcomplexen, stuwdammen, mijnen, afvalbergen en andere grootschalige werken gemaakt door de handen van mensen. Surrealistische beelden van rood gekleurde rivieren alles passeert de revue. Ookal is het allemaal eerder in de geschiedenis gedaan van documentaires tot aan experimentele cinema toch wist dit me allemaal me behoorlijk te raken. Warme aanrader maar heb geduld!

Paar mooie beelden en op sommige momenten een leuke soundtrack. Tot zover de postieve punten, want wat rest is een hoop saai gedoe. Ja ja we vervuilen de aarde, nu weten we het wel, de boodschap komt me intussen me keel uit. Dan nog zo'n droge stem die er de hele tijd doorheen gaat....pfff. 15 minuten foto's laten zien met sfeervolle muziek eronder was genoeg geweest, vreselijk landradige zit verder.

2*

Mensen die onder de indruk waren van het brug gedeelte zouden trouwens Sanxia Haoren eens moeten proberen, stukken beter.