Visions of Europe (2004)

Vijfentwintig visies van gerespecteerde filmmakers uit de landen die samen de Europese Unie vormen. De lengte van een film is 5 minuten, iedere regisseur heeft hetzelfde budget en heeft daarbij absolute vrijheid van expressie. Het is geen EU-project en is dan ook niet als propaganda bedoeld op wat voor manier ook.

Het resultaat is uiterst boeiend te noemen. Te meer omdat er een enorme diversiteit aan culturen, visies en stijlen op één dvd gepropt wordt. De vergelijking met de EU zelf is snel gemaakt.

Interessant ook zijn de keuzes die de regisseurs maken bij het filmen met het vooraf bepaalde budget. Het segment van Theo van Gogh bijvoorbeeld is een nogal flauwe gimmick (geschreven door Hans Teeuwen), terwijl Béla Tarr een weergaloos sfeervol portret maakt van een rij wachtende mensen, met muziek van Mihaly Vig.

Voor wie bekend is met bovenstaande regisseurs is het aardig om deze omnibus eens te bekijken, de stijl is in de meeste gevallen nl. erg herkenbaar.

Heb het filmpje van Tarr eens gezien, die was iig niet echt boeiend.

Duitse uitgave incl. Engelse ondertiteling bij Van Stockum.

Prijs: €14,90

De film op MovieMeter met de meeste productielanden!

Minder visionair dan de titel doet vermoeden.

Enkele thema's - bureaucratische rompslomp, integratie, religie, taal - komen meermaals aan bod, maar worden steevast weinig verrassend uitgewerkt. Verder is er nauwelijks een rode draad. Enige wat veel van de filmpjes met elkaar gemeen hebben is nietszeggendheid. Onbetwist dieptepunt daarin is het fragment waarin willekeurige mensen naar de camera staren en meer niet. Slimmerik (of fantast) die op basis daarvan prikkelende inzichten doet over de europese gemeenschap.

Wel heel mooi is het fragment van Tarr. Op het eerste gezicht weinig enerverend - een rij mensen - maar het camerawerk (ben dol op lange shots), de muziek en fotografie leveren in combinatie met die bebaarde en doorleefde Hongaarse gezichten een beklijvend en melancholisch stukje cinema op.

En één zo'n meesterwerkje, toevalstreffer of niet, maakt zo'n omnibus al de moeite waard. Fijne aan dit subgenre is daarnaast dat vermakelijkheid er inherent aan lijkt te zijn.

De fragmenten van Tarr, Bartas, Scicluna en Villaverde vond ik er met kop en schouders boven uit steken. De rest kon me niet echt boeien.

Dit behoorde als ik de liner notes mag geloven samen met het budget tot de opdracht van de makers. En de rest was vrij.

Dat zulke mega-projecten wisselvallige reeksen opleveren is meer regel dan uitzondering. Ook niet zo erg, als er maar wat creativiteit uitkomt of verrassende invalshoeken. En dat valt eigenlijk ook zondermeer tegen.

Tarr wordt hier een aantal keren genoemd als de beste. Hij doet in elk geval iets non-narratief (zelfs dat niet helemaal - maar goed), en slaagt erin ook iets met het medium FILM te doen. Maar toch is (verrassend) voor mij Peter Greenaway degene die het meest in het oog springt. Hij heeft zijn eigen signatuur (blote mensen) gecombineerd met een filmische (decor) setting, iets Europees én een (ik had er al niet meer op gerekend) ook nog een soort pointe. Bartas doet niet echt iets met het thema (niet erg - heel veel doen dat niet echt) en heeft een mooie sfeerschets, die eigenlijk doet verlangen naar een feature ipv een short. Martin Sulik heeft wel een aardige kortfilm, maar wel helemaal buiten het onderwep.

Eigenlijk is er geen enkele van de andere bijdragen echt de moeite en er zijn er zelfs bij die verschrikkelijk zijn. Ik zag nooit een film uit Cyprus, maar deze korte nodigt bepaald niet uit. Ook de bijdragen uit Estland, Letland zijn vreselijk. En zo zijn er meer.

Wat ik me vooral afvroeg waarom de onderwerpkeuze zo eentonig is. Blijkbaar staat voor filmers de culturele melting pot uit immigratie problemen en nog meer immigratieproblemen. Tuurlijk, is een issue, maar waarom zet niet iemand zijn camera op het IFFR met een internationaal cultureel aanbod zonder grenzen, in een straat met talloze eettentjes van pizza tot tapas tot borsjtsj. Iets gezelligs. Europa is toch ook 70 jaar leven in 'vrijheid'? Of moest dat gerelativeerd worden???