Escape from Sobibor (1987)

Rutger Hauer won de Golden Globe voor zijn rol als Sacha Pechersky, de Russische commandant die samen met Leon Feldhendler [Alan Arkin] het brein was achter een massale opstand in vernietigingskamp Sobibor waarbij alle gevangenen betrokken waren en die er toe leidde dat 300 van hen wisten te vluchten.

Nieuwe gevangenen in Kamp Sobibor worden ontvangen met muziek van Johann Strauss 'zodat ze zich thuis voelen'. Mannen worden direct gescheiden van vrouwen kinderen, die ter voorkoming van een tyfus-epidemie meteen moeten douchen... en nooit meer terugkeren. Ondanks de mooie praatjes van de kampcommandant weten de mannen dat ze hier zijn om zich dood te werken en dat leidt meerdere keren tot ontsnappingspogingen, die echter stuk voor stuk mislukken. Ze worden neergemaaid door machinegeweren, weten het mijnenveld niet door te komen of worden in de bossen in de kraag gevat. Na één van die pogingen stelt de commandant een kleine groep opgepakte vluchters voor een afschuwelijke keuze: of ze kiezen elk één iemand die met hen wordt geëxecuteerd, of de commandant kiest zelf 50 mannen voor executie.

Feldhendler beseft zich hierdoor dat ontsnappen alleen succesvol kan zijn als iedereen meedoet aan de ontsnappingspoging, maar daarvoor heeft hij mensen nodig wiens geest nog niet gebroken is door de wreedheden van de Nazi's. Wanneer een groep Russische militairen onder leiding van Pechersky in het kamp aankomt, vindt Feldhendler de bondgenoot die hij zoekt. Samen bedenken ze een plan dat leidt tot een spectaculaire daad van verzet van historische proporties.

Een goed geconstrueerd verhaal, waarin de verschrikkingen van Sobibor duidelijk worden zonder daar al te expliciet aandacht aan te besteden. Een kniesoor zou kunnen mekkeren over het feit dat de gevangenen er nogal gezond uit zien, maar je zou dat ook kunnen zien als een cruciale metafoor voor het feit dat de geest van deze gevangenen niet gebroken was en dat ze dus nog genoeg kracht hadden om zich te verzetten tegen hun dodelijke lot. De individuele karakters komen tot leven door kleine momenten, zonder dat daar flashbacks aan te pas komen. De finale is een passend eerbetoon waarbij honderden gevangenen waren hun eigen leven op het spel te zetten in de hoop dat velen van hun lotgenoten zouden overleven om te kunnen vertellen wat zich afspeelde in Sobibor.

Ik denk dat het eerder verkeerd is een film zo blind te verdedigen op basis van waar deze over gaat. Los van wat we allebei van de film zelf vinden, je zegt nu eigenlijk gewoon dat een film over een zwaar onderwerp als de holocaust enkel op een positieve manier beoordeeld mag worden. De boeken waarop het script is gebaseerd zijn getuigenverslagen, de film zelf is gewoon echt een film en mag dan ook als zodanig beoordeeld worden wat mij betreft.

Komt over 2 maanden uit op bluray in Engeland.

Escape from Sobibor Blu-ray (United Kingdom)

Wow!!

Escape from Sobibor is zo'n film van me waar enige jeugdherinneringen aan kleven. Ik kan me nog wel herinneren dat ik deze als kind met mijn ouders heb gekeken thuis op de tv. De scène dat die Duitser een vrouw en haar baby vermoordde maakte toen wel aardig veel indruk op me. Voor mijn gevoel was dit dan ook een erg goede film. Sindsdien nooit meer gezien, tot aan deze week dan.

Helaas ben ik nu heel wat minder lovend over de film. Ik heb de lange versie bekeken en met bijna twee en half uur speeltijd duurt de film echt veel en veel te lang. Dit had ik overigens ook bij de kortere versie gezegd vermoed ik. Pas in het laatste half uur gaat het daadwerkelijk over de ontsnappingspoging (en dan is het wel vrij boeiend allemaal.) De gruwelen van het leven in Sobibor worden wel op sterke wijze getoond. De aankomst met de geforceerde vrolijkheid en muziek blijft naargeestig, wetende hoe het voor die mensen af zal gaan lopen en scènes met de al eerder genoemde moord op vrouw en baby blijft afschuwelijk. De sterkste scène vind ik de vergelding van de Duitsers na een eerdere mislukte ontsnappingspoging, als de 13 opgepakte gevangenen verplicht worden om iemand uit te kiezen die ook zal worden geëxecuteerd. Weigeren heeft geen zin, dan gaan er 50 anderen aan. Sowieso vind ik het elke keer weer pijnlijk om te beseffen hoe extreem barbaars de Duitsers waren in de oorlog, zeker rondom alles wat met de Holocaust te maken heeft. Maar ook al kent de film een paar van dit soort nare momenten, echt grote indruk maakt het allemaal niet. Dat doen films als Schindler's List wel heel wat beter.

Nou lees ik ook dat dit een televisiefilm was, wat weer het een en ander verklaart, want het oogt soms best amateuristisch. Het acteerniveau is wisselvallig, het is ook jammer dat iedereen weer Engels spreekt en de actie komt soms wat knullig in beeld. De grote uitbraak is op zich erg indrukwekkend om te volgen, maar als je dan die Duitsers uit hun wachttoren zo ongeveer niemand ziet raken met hun mitrailleurs, dan voelt het wel een beetje alsof je naar een aflevering van The A-Team zit te kijken. Ook heb je bij de uitbraak als ze allemaal het mijnenveld in rennen zo'n moment dat een van die mannen zijn geliefde ziet liggen, stopt en bij haar lichaam rouwt. Dat, terwijl 100 meter verderop een peloton Duitsers op hem zit te knallen. En uiteraard hem niet weet te raken, wederom weer dat A-Team gevoel.

Alles bij elkaar is de film best aardig, maar zijn er wel voldoende betere Holocaustfilms die het op meer indrukwekkender en boeiender wijze in beeld hebben gebracht.

3* (was 4*)

Deze film eens proberen? Sobibor (2018)

Ik zie dat je daar maar een kleine voldoende hebt gegeven. Dat is ook geen enorme aanrader?

Klopt, had ook veel minpunten. Aangezien jij het niet zo hebt op films die lang duren , en het verhaal wel kan waarderen, is het misschien wel een film die je beter ligt.

Ook die film kent vreselijke scènes en de uitbraak kwam realistischer over dan in deze film.

Indicatie hoe de Blu-ray eruit ziet!

Grote klasse Network

Ik het niet zo heb op films die lang duren? Nee hoor. Ik vond alleen EFS gewoon erg lang duren, met een hoop te lange scènes. Maar ik kijk met plezier vier uur naar bv Dancing with wolves hoor

Ik zal je tip noteren. Voorlopig even niet, anders zit ik voor mijn gevoel twee keer dezelfde film te kijken.

Het is al een hele poos geleden dat ik deze Escape from Sobibor nog gezien heb, van mijn jeugdjaren denk ik. Hij is nooit helemaal uit mijn gedachten gegaan en dat wil toch wat zeggen. TV-film of niet, dit is wederom een erg rauwe realistische film over de holocaust met al zijn gruwelen die ermee gepaard gaan. Weinig echt gruwelijke taferelen, zeker met wat we vandaag de dag op filmvlak gewoon zijn, maar daarom niet minder indrukwekkend. De camera draait steeds op het juiste moment weg zoals de hond die het kind wou verscheuren...

De film heeft genoeg aangrijpende momenten om zeer beklijvend te zijn. De ontsnapping is sowieso het hoogtepunt en hoewel je weet dat de ontsnapping zal slagen, blijf ik het toch erg spannend vinden. Alles draait om toeval en details en hoe veel je ook vooraf plant, er zijn steeds onvoorziene omstandigheden. Een ander erg sterk moment van de film was de scène waarbij 13 mannen die voordien een ontsnappingspoging deden 13 andere lotgenoten moesten aanduiden om mee neergeschoten te worden.

De cast is niets bijzonders, maar Hauer is uitstekend gecast als Russisch luitenant. Zijn bekroning is dan ook terecht. De film duurt vrij lang - ik zag namelijk de versie van bijna 2,5 uur - maar verveelde me geen moment. Het blijft ongelooflijk hoe gerodeerd de nazistische machine geolied en georganiseerd was wanneer er een nieuw transport arriveerde. Best bizar ook - uiteraard met de huidige voorkennis - hoe toekomstige slachtoffers “naïef” of goedgelovig waren welk vermeend lot hen te wachten zou staan.

Sowieso een sterke film, nog steeds, ook na 32 jaar. Een respectvolle film ter ere van de vele slachtoffers. Alleen jammer van het Engels en nog meer het Engelse accent.

Mooie film waarin men veel laat zien en niet de gruwelen van de oorlog schuwt.

Goede rollen, mooi verhaal.

Vroeger ooit in de tienertijd wel eens gezien, en poeh, wat viel deze film toen tegen. Een oorlogsfilm heette dit dan te zijn, wist ik veel. Referentiekader was in die tijd A Bridge To Far, Das Boot en The Longest Day. Tja, een saaie film vond ik het destijds. Nu weet ik wel beter.

Het verhaal mag bekend zijn, de enige succesvolle opstand in een vernietigingskamp ooit. Daar hoeft verder weinig over gezegd te worden, net als de karakters, veelal opgetekend uit interviews door de schrijver van het boek. Traag en weinig schokkend komt de film op gang, iets waar ik vroeger over gevallen zou zijn. Het Engels met alle mogelijke denkbare accenten is dan weer iets waar ik me niet zo druk over kan maken. De staat van het Sonderkommando dan weer wel, goed gekleed, schoon en behoorlijk doorvoed zien de mannen eruit. Escape From Sobibor lijkt niet meer helemaal van deze tijd, wordt dit dan toch weer een tegenvaller...?

Maar dan toch. Het realisme en de aankleding moet in het tijdsbeeld gezien worden en verder gebruikt de film geen ernstige schok of gruwel beelden om indruk te maken, op het korte moment van de jongen na die iets in het tweede kamp moet brengen, en daar wordt in enkele minuten behoorlijk ondubbelzinnig het beeld van de holocaust gebracht.

De kracht van deze film ligt echter in een aantal subtiel opgebouwde stress momenten zoals bij de eerste trein die ontruimd wordt, de discussie rond de baby, het opzetten van, en het uitvoeren van het plan. Dit samen met de scene waar de goudsmid Schlomo verhaal komt halen bij Leon, over het hoe en waar betreffende het werken voor de Duitsers, toont zich daar toch een heel interessant beeld. Woede, frustratie, wanhoop...maar vooral ook afweging. Met recht een duivels dilemma en scriptmatig goed opgezet. De discussie die de Duitse bewakers hebben over verkrachting, vermoorden en hun werkzaamheden vind ik ook erg interessant te horen. Wat dachten ze nu eigenlijk?

Het plan en de uitbraak wordt naar het einde toe verdomd goed opgebouwd, waarna het geheel in een aangrijpend soort paniek en chaos uitmond en de film alleen nog maar meer indruk maakt. Het enige echte minpunt aan Escape From Sobibor is de vreselijke muziek, die ik ook niet anders dan ongepast kan vinden, zo te midden van de uitbraak. Het kan ook niet anders dan dat Escape From Sobibor met terugwerkende kracht enorm veel indruk maakt en dat eigenlijk zonder schokkende beelden te tonen maar eerder subtiel de essenties van stress, duivelse dilemma's en het vechten voor overleven te vangen.

Deze film maar eens herzien na een heel aantal jaren. Alhoewel er veel op aan te merken valt blijft het toch een indrukwekkende film om te zien. Zeker nadat ik een aantal boeken over de opstand en het kamp heb gelezen.

Het acteerwerk is erg matig, ik kan eigenlijk geen acteur bedenken die zijn of haar niveau haalt. Verder is de aankleding van het kamp ook zwaar onder de maat. Je kunt zien dat de makers geen groot budget tot hun beschikking hadden.

Toch zijn er een aantal afzonderlijke scènes die indruk maken. Ik denk dan vooral aan de scène met de moeder en de baby die neergeschoten worden en ook de scène waarin de dertien personen die geprobeerd hadden te ontsnappen dertien anderen mee de dood in moeten nemen.

De voorbereiding en de daadwerkelijke ontsnapping worden zo goed als mogelijk weergegeven en geven een indicatie van hoe het ongeveer gegaan zou zijn. Toch zie je daarin ook wat SS-ers en Oekraïense bewakers stuntelen alsof het beginnelingen zijn.

Toch wil ik iedereen aanraden deze film te gaan zien. Alhoewel er dus genoeg op aan te merken valt is het indrukwekkend genoeg om hier 2.5 uur van je leven aan te besteden.
3* stonden en blijven staan

De film weet in zijn geheel wel te boeien , sterke punten zijn de begin scene met de trein , de uitsortering van alle gestolen spullen ( die berg met foto's was bizar om te zien ) en uiteindelijk de ontsnapping zelf .

Toch waren er ook veel minpunten , het is allemaal te netjes , de wreedheden zijn er wel maar worden toch behoorlijk gesensureerd , enkele sadistische trekjes van de ss ers worden wel sterk neergezet .

Verder veel geromantiseer in het verhaal en de mannen kunnen wel vaak heel makkelijk met mekaar plannetjes smeden zonder dat de ss ers ingrijpen .

Film weet je bijna 2,5 uur er bij te houden. Zeker omdat het waar is gebeurd is het boeiend. Goede film, enige minpuntje van de film is dat ik Luka lichtelijk irritant vond. Snap niet waarom ze haar zo als 'hot chick' in een film als deze neer hebben gezet.

Heb hem 2x gezien nu en hij blijft van het begin tot einde goed verder.

Nein deze is niet mijn ding.ik hou van de tweede wereld oorlog films,dus had hier zeker vanwege rutger hauer veel van verwacht.of juist niet,want de heer hauer zit ook in veel kut films.ook al vooral omdat het een tv film is kon deze mij maar niet boeien.grauw en langdradig,en daar helpt geen hauer aan.