Ai no Bôrei (1978)

Een jaar na zijn fel overroepen “L’Empire d’ Essence” gooide Oshima het over een andere boeg en maakte hij een veel betere prent “L’Empire de la Passion” aka AI NO BOREI. Een spookverhaal, gesitueerd op het einde van de vorige eeuw, over een vrouw en haar minnaar die besluiten haar man te vermoorden en nadien blijkbaar achtervolgd worden door de geest van de overleden man...

Oshima demonstreert hier wel duidelijk zijn visueel talent en bouwt ook aan een geslaagde sfeerschepping.

De film won trouwens de Prijs voor de Beste Regie te Cannes in 1978 en kreeg daarnaast nog andere nominaties en prijzen. Een aanrader voor liefhebbers van Japanse cinema en ouderwetse Asian horror.

Een leuke film die volgens mij veel latere films beïnvloedt heeft: Gemini, A Chinese ghost story en Ringu...

Ik heb weinig verstand van Japanse films, maar ik had het idee dat er verschrikkelijk slecht werd geacteerd. Het geluid en hetgeen dat ik zag overtuigde me totaal niks. Het verhaal was wel interessant en ook was de film wel lekker mysterieus, ook visueel redelijk, maar toch pakte het me niet.

Heeft heel wat minder te maken met L'empire des Sens dan ik dacht eigenlijk. Dit is een traditioneel Japans spookverhaal dat best aardig wegkeek en visueel wel aardig. Het fascineerde wat minder dan die andere film, dat wel. Ik ben erg benieuwd naar Oshima's verhalen uit de jaren '60 die me volgens mij beter liggen.

Kleine 3.0*

Het begint als een klassieke thriller, met een driehoeksverhouding die leidt tot een moord op de echtgenoot. Seki is echter geen femme fatale, maar een onderdanige vrouw die verscheurd raakt tussen plicht en passie. Sommige scènes zijn vrij expliciet, al valt dat naar huidige normen nogal mee. Een mooi beeld is wanneer ze het lijk in een put dumpen, getoond vanuit de diepte. Het grote keerpunt is wanneer de echtgenoot terugkeert als spook. Hij is helemaal wit, drinkt nog steeds sake en trekt nog steeds z’n riksja voort. Een dramatisch hoogtepunt is wanneer een hysterische Seki haar huis in brand steekt.

Op het einde van de negentiende eeuw leefden de gewone Japanners nog als pachter van een lap grond. De akkers en het omringende bos waren eigendom van een meester. De seizoenen wisselen elkaar af, met getsjirp van krekels, gezoem van muggen, natte herfstbladeren en een sneeuwstorm. De muziek van Toru Takemitsu draagt bij aan de spookachtige sfeer met een combinatie van traditionele Japanse invloed en moderne, schrille dissonanten.

Wel een fijne Japanse film waarbij overspel leidt tot moord. Vrij klassiek verhaal, maar met een eigen twist zich vrij eigen gemaakt. Niet dat dat spook een grote toegevoegde waarde had, integendeel zelfs. En eng is het ook niet. De functie was beperkt behoudens misschien het feit dat het geweten van de daders werd opgepord.

Het koppel vertoont bij momenten wel erg vreemd gedrag wanneer de film een tijdssprong neemt van enkele jaren. Ineens was de beheersing helemaal weg en werd hun abnormale gedrag ook vreemd voor hun omgeving. Prima setting van een dorpje uit eind 19e eeuw, omgeven door bossen.

Acteerwerk wel wat theatraal, maar had er geen problemen mee. Het moordonderzoek door de politie was ook wat knullig, maar heb best genoten van de film.

Nadat een jongeman een affaire met een oudere vrouw heeft gehad, wordt hij jaloers op haar echtgenoot en bang dat hij achter de affaire komt. Snel volgt het besluit hem dan maar te vermoorden. Ze wurgen hem en dumpen hem in een put. Na enkele jaren keert de geest van de vermoorde man terug.

Voor deze geestelijke opvolger van zijn In the Realm of the Senses (1976) mocht Ôshima in 1978 op het Film Festival van Cannes de prijs voor Beste Regisseur in ontvangst nemen, terwijl de Gouden Palm naar Olmi's De Klompenboom ging. Overigens is deze film wel wat minder expliciet, en meer ingetogen. Op het wat theatrale acteerwerk na dan.

Empire of Passion is meer een historisch drama dan een volbloed horror, vermoedelijk ontbreekt op MovieMeter daarom ook de horror aanduiding die de film op IMDb wel heeft. Net als The Nightsiren neemt ook deze film zijn tijd; we zijn een half uur in het verhaal voor de moord eenmaal plaatsvindt, en tegen de drie kwartier voor de geest van Seki's overleden man opeens in de kleermakerszit aan het haardvuur verschijnt. Maar Ôshima is een vakkundig regisseur, en bouwt de ongemakkelijke sfeer wel degelijk goed op, met fraaie beelden en dito sound design. Ik ben het eens met Fisico dat het spook meer dient als manifestatie van het opspelend geweten van het vermaledijde stel, dan als kwaadaardige entiteit die wraak komt nemen op zijn moordenaars. Maar ik weet niet of dat noodzakelijkerwijs een betere film zou hebben opgeleverd. Wel sowieso eentje die ik óók graag had willen zien...

Fraaie restauratie ook van Criterion.

3,7*

In Empire of Passion beramen een vrouw en haar minnaar een moord op haar echtgenoot. Ze wurgen hem en gooien zijn lichaam in een oude waterput in het bus. Iedere herfst verzamelt het koppel bladeren uit de naburige bossen in een poging het lijk te verbergen. De roddels in het dorp beginnen hardnekkiger te worden en tot overmaat van ramp begint de geest van haar overmaat van ramp bij de vrouw te spoken.

Een klassiek Japans verhaal met een waarschuwing. Hoewel het niet veel verschilt van andere soortgelijke films werkt het hier vooral vanwege de erg romantische aanpak. Niet alleen de romantiek rondom het duivelse koppel maar ook romantiek in een andere zin van het woord. De geest van de overleden man heeft namelijk een erg tragische aura waardoor je sympathie krijgt voor zijn noodlottige bestaan. Dat de verschijning niks meer is dan de acteur in witte make-up met gigantische wallen en een uitgemergelde blik zorgt voor een erg mooie en traditionele sfeer.

De personages zijn aan de andere kant te weinig uitgediept. In plaats van een volbloed character study is dit eerder een oppervlakkige bedoening. Een gemiste kans want het had zoveel dieper kunnen gaan. Ook zijn enkele personages lachwekkend geschreven. Eentje daarvan is bijvoorbeeld een man die onsubtiele seksuele avances naar het hoofdpersonages maakt. In plaats van dreigend over te komen lijkt hij eerder op een soort van "Ranzige Rudy" uit een deurenkomedie van het lokale buurttheater.

Ai No Bôrei is een film die donkere thema's niet schuwt en ook een erg gepast einde heeft dat harder is dan ik op voorhand had verwacht. Vanwege een matig script en enkele dubieuze dialogen valt het niet genoeg op in de meute van het verzadigde genre. Wel een aanrader voor wie van Japanse horror met een traditionele aanpak houdt.

3,5*