Manifesto (2015)

Vanaf 5 oktober in de bioscoop (Contact Film)

Als installatie (in Eye?) neem ik aan? of hebben ze het door elkaar gemonteerd?

Poster heeft een (te) hoog Koefnoen gehalte. Geloof dat ik deze maar oversla.

mehh.

Daar was ik dus ook bang voor. Niet omdat ik zeker weet de installatie wel goed te vinden, maar meer omdat ik verwacht dat een samenraapsel van die shots gewoon weinig indruk maakt. En ik wellicht de gedachte niet kan onderdrukken naar een pragmatisch compromis te kijken van een heel andere visie. Dat werkt ook niet bemoedigend.

Blanchett deed dit tien jaar geleden toch ook al in I'm Not There?

Een manifest is een publieke verklaring van een beleid of een serie doelen, overgedragen door een groep of individu. Met deze definitie opent Julian Rosefeldt zijn ambitieuze filmproject Manifesto. Een dynamische compositie van intellectuele monologen verbeeldt het geluid van een grote groep denkers. De absolute finishing touch komt van één van ‘s werelds beste actrices: als een ware kameleon wisselt Cate Blanchett in anderhalf uur dertien keer van rol.

Verder lezen

De extra halve ster is voor de visuele inventiviteit van Rosefeldt, want op dat punt is deze film ronduit indrukwekkend. 'Manifesto' zegt niet origineel te willen zijn, hetgeen Rosefeldt onderstreept in een sequentie met de zwarte monoliet uit 2001: A Space Odissey. 'Manifesto' had het in zich om een magistrale visuele intellectuele ervaring te worden. Helaas trekt Blanchett haar smoel (als karakter of als voice-over) steeds open en ruïneert de film met een stortvloed aan filosofische one-liners afgewisseld met eindeloze metaforische herhalingen zoals in de tenenkrommende scène waarin Blanchett (als moeder van 3 kinderen) voorafgaand aan het diner een onuitstaanbaar en verschrikkelijk lang gebed uitspreekt. Dan blijkt één van de kinderen aan tafel met mij mee te gapen en ik koesterde even de hoop dat de man des huizes haar op lompe wijze de mond zou snoeren... maar helaas, het gezever duurt maar en duurt maar. De scène waarin Blanchett (als lerares) een groep basisschoolkinderen instructie geeft voor ze aan een 'kunstwerk' beginnen beklijft het meest, vooral wanneer ze rondloopt en 'opbouwende kritiek' geeft, maar niet geheel onverwacht eindigt ook die sequentie weer met een hoop onzin. Zelden deed een filmmaker zo zijn best om controversieel te zijn, zelden was het resultaat zo sneu als dit. Want als Blanchett gewoon haar mond had gehouden, waren haar vertolkingen niet zo karikaturaal en had dit een indrukwekkend visueel essay kunnen zijn (denk Koyaanisqatsi) dat mensen wél zou raken en zou aanzetten tot nadenken. 'Manifesto' zette mij helaas aan tot gapen en eindeloos op mijn horloge kijken. Zo blijkt maar weer: het gebruiken van vele dure woorden over kunst kan ook nietszeggend zijn... dada!

Arty farty.....weggelopen

De film moet even op gang komen, maar dan wordt het ook heerlijk absurdistisch en prikkelend. Er zijn zeker een aantal taferelen die me bij zullen blijven: het klaslokaal, het bidden, de slow-mo op het schoolplein, de dansende aliens, de poppen, de nieuwsuitzending

Geestig en authentieke film, die je vooral niet te serieus moet nemen. Esthetisch zitten er leuke vondsten in. Muziek is passend. Met name de kinderen vond ik behoorlijk goed acteren.

Positief verrast! Al vanaf het begin had ik het idee dat dit wel eens een prettige ervaring zou kunnen worden. De toon beviel gelijk goed. Enige voorbereiding is wel handig, want zonder kennis van de ontstaansgeschiedenis en aanpak kan het allemaal als pretentieuze rommel binnenkomen. Ik heb me echter kostelijk vermaakt met de (gewichtige) manifesten die met frisse (on)eerbied georakeld worden door Blanchett. Visueel en auditief speels, afwisselend en nooit saai. Zeker, het ene manifest was wat makkelijker te verteren dan de ander, maar ik heb het als een soort stream into my consciousness allemaal een beetje over me heen laten komen. Muziek van Nils Frahm ook zeer goed te doen. Ik had moeilijkere kost verwacht... Volgend jaar zeker nog een keertje! Een boek, of uitgebreide liner notes, als companion piece zou dan wel handig zijn.

Ik ben duidelijk geen insider. Ik zag eigenlijk niet zoveel, van die eerder genoemde intellectuele discussie in de film terug. Enkel nonsense & Dadaisme. Het is ook niet zozeer een discussie, eerder een declamatie van diverse losse stukken uit manifesten. Die zonder context, eerder richting Dada gaan. Probleem is alleen dat mijn hersenen automatisch afschakelen bij nonsense. Ik trek kunsttaal erg slecht. En dit is wel de max op dat vlak.

Ik zie een intellectuele discussie vermoedelijk meer over aardse zaken gaan. Net als je zeer slecht een discussie over luxe producten of godsdienst kunt voeren. Is het over kunst ook lastig discussiëren. Je gelooft (bent insider) of niet. Irrationaliteit is mijn inziens de essentie van luxe, kunst en godsdienst. Waarde zien waar dat niet rationeel te verklaren is. Dat maakt het ook zo lastig om er op een constructieve manier over te beppen. Wat is goede en slechte kunst en wie bepaalt dat, etc, etc. Dat is met manifesten op dit vlak net zon probleem mijn inziens. Het is al snel het stapelen van containerbegrippen ala Baudrillard.

Op hele donkere dagen, denk ik wel eens dat economie ook in het rijtje kunst, luxe en godsdienst thuishoort. Waar mythe, heritage, irrationaliteit, surplus, rituelen, insider/ outsider, halo effect, autoriteit en meer geloofszaken de norm zijn geworden.

Op een stream of consciousness manier is het misschien goed te doen. Mij lukt het niet. Ik zie dan liever bv (Untitled) uit 2009 als "concept" kunstfilm. Misschien had een goede inleiding kunnen helpen bij deze film. Ik kan me zo voorstellen, dat er weinig mensen zijn die voor hun lol kunstmanifesten lezen. OK, ik heb het Dogma '95 manifest gelezen. Maar dat was dan ook maar een a4 tje lang en niet gespeend van enige humor. Ergens zit er wel een mooie metagrap over conceptuele kunst in, dat deze film ook alleen te genieten en te begrijpen is als je de bijsluiter leest.

Het barst overigens van de films over kunst op het moment in de filmtheaters: David Lynch the Art Life, Loving Vincent, Visages Villages, Final portrait, the disaster Artist. Dat valt me wel erg op. The Square nog niet gezien. Misschien bevalt me dat beter. Deze vormoefening was aan mij niet besteed. Te abstract. En te humorloos. Maar goed, ik trek kunsttaal dan ook slecht.

Ik was een beetje huiverig door de lage score hier, maar achteraf gezien ben ik blij dat ik deze film van de bieb heb geleend. Al vanaf de start vond ik het pakkend. De beelden spraken mij aan en ik vind het knap dat Cate Blanchett zoveel verschillende rollen speelt op zo'n goede manier. De tekst vond ik niet altijd even interessant, veel woorden gingen langs mij heen, maar er zitten ook veel woorden in die mij aanspraken. Dit is zo'n film die je wel of niet ligt, het is niet voor een breed publiek, maar ik zal 'm in ieder geval niet vergeten. 4*

“Now, nothing is original. OK? So you can steal from anywhere that resonates with inspiration and fuels your imagination. OK?”

Bijzondere film. Cate Blanchett is geweldig, en ik zou uren naar haar kunnen luisteren terwijl ze de Bijbel aan me voorleest. Het probleem van Manifesto is dat niet al de dertien verhaallijnen en personages even interessant zijn. De monologen moeten aansluiten bij de beelden, maar na vier verhalen raakte ik een beetje het overzicht kwijt. Het gedeelte met de nieuwslezeres was dan wel weer sterk, en let vooral op wat er met de weerverslaggeefster (ook Blanchett) gebeurt nadat ze klaar is met presenteren. Briljant.