Ai no Yokan (2007)

Nochtans een film die zo af en toe ineens komt boven borrelen. Enkele maanden later vind ik het (de haast rituelen handelingen) nog steeds een fascinerend gegeven, dat echter niet op elk punt even sterk is uitgewerkt. En zo resumerend kan ik me wel vinden in de hierboven aangehaalde kritiek.

De actrice speelden duidelijk een inferieure rol, wellicht wat te gemaakt. Ook denk ik dat ik liever het begin- en einde in zijn totaliteit niet had willen zien, denk dat juist het hermetische van de herhaling van handelingen an sich sterk genoeg zijn om een film te dragen. Daarbij had ik ook graag nog dieper in die kleine biotoop willen duiken (hiermee wil ik zeggen dat een extra halfuur/uur de film niet had misstaan).

Wellicht toch een film die ik een dezer dagen eens een half punt ophoog, toch echt een erg fascinerend dik anderhalf uur aan film brengt Kobayashi ons.

Deze film heb ik gezien in het afgelopen Cinema Novo festival in Brugge en dan nog wel op de laatste dag van het festival. De film spookt nog steeds rond in mijn hoofd.

De film start met een interview van een moeder van een 14 jarig meisje dat een leeftijdsgenootje heeft vermoord gevolgd door een interview met de vader van het vermoorde meisje. De moeder is diep beschaamd over het gebeuren en wil de vader van het vermoorde meisje ontmoeten om vergiffenis te vragen voor de daden van haar dochter. De vader van zijn kant, die nog maar net zijn vrouw verloren heeft aan kanker, wil van geen genade weten en wil de moeder kost wat kost niet ontmoeten. Hij heeft zijn werk op en trekt naar een afgelegen dorpje waar hij in een smelterij gaat gaan werken. Hij verblijft er in een hotel waar door het lot de moeder in de keuken werkt, dus beide komen elkaar bijna elke dag tegen in de refter....

In deze film van de Japanse regisseur Masahiro Kobayashi ( Bashing ) zijn de enige dialogen in de film deze die gezegd worden in het interview. Voor de rest bestaat de film uit scènes die telkens opnieuw terug herhaald worden. Maar voor wie de film aandachtig volgt is er telkens een kleine verandering merkbaar waardoor de spanning tussen de moeder en de vader steeds meer voelbaar wordt. Daardoor blijf je als het ware aan het grote scherm gekluisterd.

Dergelijke adembenemende cinema had ik nog nooit gezien en kon ik ook met niks anders vergelijken, een pièce unique. Voor mij was dit de beste film die ik op het Cinema Novo Festival heb gezien,waarin de focus de Japanse film was, en een unieke en bijzondere intense filmervaring. Dat er tijdens de voorstelling mensen de zaal verlieten, een drietal om exact te zijn, kan ik volledig begrijpen. Voor mij was dit cinema van de hoogste plank en daarvoor ook een heel hoge score.

Andere pareltjes die ik heb kunnen zien in willekeurige volgorde:

Hadaka No Shima, Treeless Mountain, Aruitemo aruitemo, Suna No Onna, Kuroi Ame en verder nog Mogari No Mori, Maboroshi No Hikari en Linda Linda Linda als aanraders.

De film is in september ook nog een week in het Filmmuseum in Amsterdam te zien!

Jammer genoeg zijn deze films bijzonder moeilijk te verkrijgen op dvd.

Ja, maar ik heb er hoop dat het NFM het dan ook aandurft om 'm uit te brengen. Misschien kan wolfmanrene daar meer over vertellen.

Is nog steeds één van de meest unieke/radicale films die ik gezien heb, maar of ik me hier nog eens aan ga wagen..

Goed nieuws! Ik ga eens kijken of ik in die week kan.

Naast de Japnse R2 zonder Eng. subs is de film in november ook in de VS uitgebracht op het label Facets, bijvoorbeeld te vinden bij DvdPacific. Daar vind je trouwens ook drie andere films van hem.

Zal misschien nog wel op play.com komen ook hoop ik.

Knappe film die makkelijk af te doen valt als saai. Ik vond het echter verre van saai. De eerste tien minuten staan in schril contrast met de rest van de film. Hierna wordt namelijk 85 minuten niet gesproken. Ook het 'gebruik' van geen filmmuziek (behalve aftiteling) valt op.

De routine, vaste patronen, verbitterdheid, de grijsheid van de setting, de confrontatie die in de lucht hangt. Alles draagt bij om een zekere leegte te creëeren. Weten ze het van elkaar? Weet de één het wel de ander niet? Het camerawerk verricht belangrijk werk om het interessant te houden. Ik moet zeggen dat er best wat stukjes gecut hadden kunnen worden, maar vervelend wordt het nergens. Boeiend psychologisch filmpje.

3.5*

As slow as possible #43

De user is hier niet meer actief volgens mij, maar ik wil er toch graag in het algemeen nog op ingaan. Het probleem van deze user is dat zij met een verouderd communicatie model (boodschap, drager ontvanger) de filmervaring probeert te begrijpen. Dat gaat nooit lukken omdat de ervaring veel complexer is. De boodschap is geen concept wat neutraal overgebracht kan worden, het hangt af van het medium, in dit geval film. Kunst is juist zo'n bijzondere uiting (communicatie) doordat de vorm dominant is. De kijker moet zijn verbeeldingskracht gebruiken om betekenis te geven aan zijn waarneming die niet strookt met wat hem bekend is.

Nou, ik wel. Het komt namelijk niet zo vaak voor dat ik echt wordt uitgedaagd door een film. Daar is een radicale vorm zoals deze film voor nodig, hoe het werkt probeer ik hieronder uit te leggen.

Deze film deed mij eens temeer inzien hoe afhankelijk onze filmervaring vaak (of bijna altijd) is van muziek en dialoog. Muziek is cruciaal voor de emotionele beleving, terwijl dialoog (of voice-over) van groot belang is voor het volgen van het verhaal. Noem een favoriete film die een grote emotionele indruk op je heeft gemaakt; grote kans dat het een film is met een uitgesproken emotionele soundtrack. Bij mij is dat bijvoorbeeld Angelopoulos' Eleni. Denk je eens in hoe moeilijk Nolans Inception zou zijn, als de kijker niet voortdurend werd geïnformeerd door karakters die, middels dialoog, vertellen hoe de structuur van de film in elkaar zit.

Kobayashi bewijst met The Rebirth dat het ook anders kan. In deze film zit geen muziek, behalve bij de aftiteling, maar dat is eigenlijk metatekst. Behalve de interviews aan het begin (die aan het eind terugkomen) zit er geen dialoog in de film. Kanttekening is dat het plot niet complex is, daardoor kan het ook zo. Gevolg van een dergelijke vorm is normaliter een emotionele distantie.

Daarnaast valt op dat in de film geen gebruik wordt gemaakt van close-ups, vaak zien we het gezicht van de hoofdpersonages niet eens. Als we al een gezicht in beeld krijgen, vertoont het geen enkele emotie. Ook dit draagt normaal gesproken bij aan emotionele distantie.

In deze film echter leren we de personage kennen door hun handelen, hun houding, hun gewoontes en de variaties daarin. Een emotioneel turbulente dag wordt bijvoorbeeld in beeld gebracht door een protagonist die zijn eten niet op eet. Juist door de minimalistische aanpak kan zoiets banaals een maximale impact hebben. De film doet hierin inderdaad denken aan Akermans Jeanne Dielman, maar ook aan bijvoorbeeld Erice's Dream of Light.

Hulde, een meer dan verdiende plek in de Contemplatieve Cinema Canon.

Ik heb dezelfde twee bezwaren als Mochizuki Rukero. Watanabe wordt zelfs in een kale film als deze niet genoeg door Kobayashi afgeremd en dat gaat ze toch weer overacteren. Die neiging heeft ze wel vaker. En de film is te kort om echt te overtuigen in de opeenvolgende handelingen en de routine met kleine barstjes erin.

Maar verder vind ik dit veruit de beste film die van Kobayashi zag. Een handelingsfilm die rechtstreeks lijkt te refereren aan inderdaad Jeanne Dielman. Veranderingen in de routine die veranderingen in de hoofdpersonages laten zien.

Imperfect, maar zo boeiend dat ik 4.0* geef.

Dat is ook wel de conclusie waar ik op kwam. De executie van het idee is constant boeiend met veel interessante keuzes in de editing zoals de subtiele verschuivingen in de routine en de mislukte toenaderingen. Maar mijn focus ligt uiteindelijk toch meer op enkele negatieve aspecten, met als grootste boosdoener de opening sequentie.

a) Waarom moet er zo'n immens drama vooraf gaan in de illustratie van een dagelijkse leegte, want b) het forceert nu ook een beetje zo'n standaard spanningsboog van hoe/waar/wanneer gaan die twee elkaar ontmoeten; of gaat de regisseur het 'spelletje' nóg anders spelen en ze juist niet laten ontmoeten. Ik vond het een kleine opluchting toen gelukkig bleek dat de twee allang van elkaars aanwezigheid wisten en het de regisseur toch niet dit soort typische filmplot-mechanismen te doen was. Wat mij betreft had dit nog weg gelaten mogen worden, of iig aan het begin, zoals MR ook suggereert (al weet ik niet of het drama aan het eind dan beter te slikken was geweest, zou daar net zo goed een dooddoener kunnen zijn).

Ook ben ik het eens dat de rol van de man veel geloofwaardiger is, zowel binnen het concept als door de naturelle weergave door de acteur. Naast het feit dat de film door sommige mensen hoog wordt aangeslagen was Makiko Watanabe toch wel de grote reden om deze film te kijken. Ze speelt in de meest interessante Japanse indie films van de laatste jaren en is meestal toch wel overtuigend, maar in deze film kent ze maar één houding, die van een extreme spanning/schaamte die zelfs niet verdwijnt als ze alleen in haar appartementje is, waardoor haar dagelijkse "beslommeringen" inderdaad een stuk minder boeiend zijn om naar te kijken.

Dit soort minimalisme heeft de potentie om mij als kijker geheel omver te blazen, wat andere regisseurs ook al meermalen gelukt is, maar dan moeten er niet dit soort storende factoren in de weg gaan zitten. Dit was mijn eerste van Masahiro Kobayashi en zijn andere werk schijnt minder en/of anders te zijn, dus misschien moet de conclusie hier zijn dat hij niet één van die regisseurs is...

In dit geval de regisseur zelf, maar als dit je eerste Kobayashi is heb je'm waarschijnlijk niet steeds op het IFFR gezien en wellicht niet herkend

Ander werk is toch wel afwijkend van redelijk in-your-face sentiment tot uitgebeende schulddrama's. In elk geval niet zo vergelijkbaar met de regisseurs waar jij in de laatste alinea op doelt. Hoewel ook hier op MoMe wisselend ontvangen zou ik toch Nihon no Higeki (2012) als tweede uitproberen (ooit).

Sentiment en schuld klinkt totaal niet boeiend, waarschijnlijk ook wel de reden dat ik em op het IFFR tot nu toe heb overgeslagen...

En ik was mij bewust dat hij ook de hoofdrol speelde, maar als ik het over de invulling van de rol heb, ga ik natuurlijk niet 'de regisseur' zeggen

hoe dan ook, wellicht dat ik em toch wat beter in de gaten ga houden en met dit referentiekader hoef ik bij zijn nieuwe films niet meer puur op de omschrijvingen af te gaan

Ah, dat kon ik niet uit je bericht opmaken, het leek me ook al.

Ik denk toch altijd wel dat het wat zegt als de regisseur ook zo'n rol speelt.

Tatsuya Nakadai (niet de meest subtiele acteur) doet de rol in andere films. Dat hij het nu zelf doet is niet voor niks lijkt me. Al kan ik me niet precies herinneren of hij over het waarom ervan toen iets gezegd heeft.