En Rade (1927)

http://www.mennoterbraak.nl/tekst/braa002cine01_01/braa002cine01_01_0014.php

quote:

De beteekenis van de film ligt tusschen de beelden, niet in het beeld. Of: het beeld is aanleiding tot cinegraphische schoonheid, terwijl pas de samenhang der beelden de waarde van een film bepaalt. In dezen samenhang, die geen vraag is van techniek (zichtbare materiaalbeheersching), maar van een alleen door de techniek gesymboliseerde verhouding tot de wereld, ligt de beteekenis van Cavalcanti; in dezen samenhang verwerkelijkt hij, die uiterst verdraagzaam tegenover de amerikaansche perfectie der fotografie staat, een ultra-anti-amerikaansche verhouding tot de door hem verbeelde wereld. De onmiskenbare teekenen daarvan zijn een overwegend beschouwende, van groote dramatische wendingen afkeerige dispositie en een bijzondere voorliefde voor de sfeer. ‘Rien que les Heures’ is niets dan sfeer; ‘En Rade’ is sfeer met eenige in het voorbijgaan aangeroerde menschelijkheden

...

Cavalcanti zoekt in zijn twee groote werken, op zijn manier, naar de waarheid, dat de film geen snelheid is, maar zich slechts van de snelheid bedient... desnoods om een eindelooze stilte te suggereeren, desnoods om uit 2000 meter celluloid één koepel van zwijgen op te bouwen

Menno ter Braak wist het al goed te verwoorden. Extreem sfeervol impressionisme met weinig tussentitels en veel close-ups van gezichten tegen een 'gedoezelde' achtergrond. Zeer sterk. Tegen het einde lijkt de spanningsboog wel wat te veel weg te ebben voor mijn gevoel, maar het slotakkoord is dan weer pure tragiek en misère (zoals het hoort bij dit soort films )

Misschien een goede ingang voor degene die vinden dat ze te weinig kunnen met de films van Pedro Costa... "slow cinema" is geen recente uitvinding, zoals ondertussen maar al te duidelijk zou moeten zijn.