Stereo (Tile 3B of a CAEE Educational Mosaic) (1969)

Kan iemand hier iets over vertellen?

Dit is één van de eerste korte films van Cronenberg, gemaakt toen hij 26 was. Net verschenen op DVD samen met "Crimes of the Future" die hij een jaar later maakte.

Beide films moeten het vooral hebben van hun cinematografie. De film zit vol mooie shots dankzij de prachtige architectuur van de filmlocatie. Dit levert helaas wel af en toe net iets te bedachte shots op. De film deed me ook even terug denken aan "Wereld van stilstand", een short van Elbert van Strien.

Verder zit er alleen een voice-over in de film, die zo nu en dan droge stukken informatie over het experiment en telepathie opdreunt. Erg vermoeiend om in de late uurtjes te kijken dus. Ronald Mlodzik doet het trouwens wel aardig vind ik, net als in "Crimes of the Future", die overigens het zelfde in elkaar steekt, maar dan in kleur gefilmd is.

3 sterren.

de poster doet me denken aan saw

Reden genoeg om achter deze film aan te gaan.

Visueel viel het niet echt tegen, maar "de meest fantastische" vind ik het allerminst. Erg mooie shots, soms ook wat mindere (vooral als het sterke contrast wegvalt).

Ik ben er verder nog steeds niet uit wat Stereo nu eigenlijk is. Het doet me verdacht veel denken aan de hilarische Look Around You spoofs, maar volgens mij is deze film niet meteen komisch bedoelt.

Ik baseer me maar op de visuele sfeer dan, die best dreigend is. De hilarisch slechte voice overs trekken dat in twijfel. Het aaneenrijgen van moeilijke wetenschappelijke termen lijkt me ook niet helemaal serieus, maar ik ken er eerlijk gezegd te weinig van om te oordelen of het grappige onzin is, of verstrekkende logica met een sprongetje in het ongewisse om tot het verhaal te komen.

Al bij al een film die boeiend en intrigerend genoeg is voor z'n speelduur, maar geen tweede viewing waarborgt. Na afloop heb je het wel gezien, visueel is het niet sterk genoeg om op zichzelf te staan, vooral omdat de soundtrack echt té slecht is.

3*

Opvallend dat je de soundtrack waardeloos vindt, aangezien de vergelijking snel is gemaakt met de films Primer en Container, die je beiden op 4,5* hebt staan.

Primer moet ik nodig herzien, maar wordt gedragen in mijn herinnering door quasi-wetenschappelijke prietpraat dat nauwelijks te bevatten is. Zo ook Stereo.

Dan Container, monotone voice-over die niet altijd (soms? vaak?) correleert met wat je te zien krijgt op het scherm. Of Stereo een inspiratiebron is geweest voor Moodysson weet ik niet, maar de gelijkenis is niet te ontkennen.

Nee, Container is ook de link die ik meteen maakte. Alleen bevat Container een emotioneel "kille" voice over, terwijl Stereo enorm (over-) zakelijk klinkt. Bijna belachelijk (als parodie) zelfs.

De link met Primer vind ik veel minder, aangezien daar meer van een ambient soundtrack gebruik gemaakt wordt. Verder is die film verhalend en wordt het taalgebruik daar vooral aangewend om te verwarren (wat meehelpt aan de sfeer).

Ik schrok trouwens regelmatig van de stemmen in Stereo. Omdat er verder compleet geen achtergrond geluid was (en mijn volume misschien iets te hoog stond verder).

Humor noem ik dat.

Zie het verschil niet met Stereo.

Er was geen budget voor een soundtrack heb ik ergens gelezen.

De combinatie van lange stiltes met willekeurig ingezette quasi-wetenschappelijke voice-overs in kurkdroge vertelvorm vind ik een verwarrende, vreemde maar waardige vervanging hiervoor. Sterker nog, het tilt de film naar een hoger plan.

Wel ja, dat vermoeden had ik ook, al gaat dat totaal niet samen met de visuele sfeer van de film vind ik.

Verder ken ik Cronenberg niet genoeg om te weten of hij dit echt komisch bedoeld heeft.

Tja, ik vind het niet, ik vind het vooral afdoen aan de visuele sfeer die gecreëerd wordt. Het werkt vervreemdend, dat wel, maar binnen Primer werkt dat volledig binnen het concept. Hier vind ik dat veel minder het geval.

Heb trouwens ook gelezen dat er geen budget was voor een soundtrack. Cronenberg lost het voor mij alleen niet echt goed op dan.

‘Zonder soundtrack is film nog niet eens een halve film’, wordt nog wel eens sporadisch op mijn opleiding geroepen. Ik vraag mij daar dan vaak bij af in hoeverre een film zonder beeld en alleen geluid dan wél film is, en in het verlengde hiervan hoe de verhoudingen liggen, maar na het zien van deze film weet ik dat de eerst gestelde stelling redelijk in de buurt komt.

Geheel zonder geluid is de film niet. De voice-over die enkele malen de dodelijke stilte onderbreekt, doet echter geforceerd en misplaatst aan en onderbreekt iedere poging tot affiniteit met het beeld. Was het een stroom van woorden geweest, desnoods een aaneenschakeling van telepathische gedachtegangen van de personages, dan had het concept al veel beter gewerkt. Nu zijn de twee factoren zo afzonderlijk en overduidelijk afwezig, dat het een afbreuk doet aan het ander. Niet verwonderlijk dan ook dat de meeste reacties op deze film dit naar voren schuiven.

Uiteindelijk alleen leuk omdat het een film van Cronenberg is, en dus interessant als curiositeit, maar anders genoeg kortfilms die je tijd meer waard zijn.

Dodelijk saai, maar een zeer typische Cronenberg.

1.0*

Die zwart/wit cinematografie, geluidsloze soundtrack en het meesterlijke plaatsen van tijd en ruimte maken dit tot een enorm interresant cinematografisch experiment. De aanpak van het verhaal is evenals het verhaal zelf klinisch en tamelijk revolutionair. Vooral het effect van het geluidsloze (los van de voice-over) is een gewaagd trucje met een desalniettemin ijzersterk effect.

Jammer genoeg mist de film ernstig op het inhoudelijke vlak. Veel heeft Cronenberg niet te zeggen, er wordt wat voorgelezen uit een psychologisch handboek wat op werkelijk schandalig armzalige wijze door de bijzonder gebrekkige acteurs wordt uitgevoerd. het is dan ook echt de vorm die boeiend is, en waar ik het hoge cijfer aan toe ken.

Cronenberg's debuutfilm laat zich het best omschrijven als een psychologisch experiment dat door sfeervolle zwart/wit beelden, ijzingwekkende stiltes en een monotone, zakelijke voice-over de kijker in een roes probeert te krijgen. Er zaten inderdaad enkele bijzonder goede scenes in, al was ik niet altijd even overrompeld door het visuele aspect. De soundtrack kon mij zeker bekoren; de stiltes die onderbroken werden door de wetenschappelijke praat van de voice-over, tillen de sfeer naar een hoger niveau. Het feit dat ik vooral in het begin moeilijk in de film kwam en dat ik er inhoudelijk niet zoveel kon uithalen, zorgt er helaas voor dat een echt hoog cijfer uitblijft. 3*

Experiment met regelmatig mooie beelden van kil aandoende (maar prachtige) locaties zonder geluid, behalve dan een psuedo-wetenschappelijk prevelaar. Op zich al een verademing tussen wat men zoal normaliter tegenkomt, maar al bij al wat te saai.

2,5*.

Nu te zien op MUBI!

Hah, erg vermakelijk dit, heb er smakelijk om kunnen lachen. Onvervalste satire op de niet-absolute wetenschap.

Hoe die voice-over bijvoorbeeld eerst uitgebreid het wetenschappelijk onderzoek in de steigers zet, om even later met valide argumenten uit te leggen waarom aan geen van de voorwaarden van wetenschappelijk onderzoek is voldaan.

En ik heb nooit geweten dat schizofrenie een afweermechanisme is tegen telepathische indringers, haha!

Zo heeft de film nog een paar schitterende vondsten in petto.