The Brutalist (2024)

Het verhaal opzich in de beschrijving spreekt me niet echt aan, maar ik zie ook dat de film best goed gewaardeerd wordt. Daarom denk ik dat ik deze film vanavond ga kijken. Adrien Brody en Guy Pearce zie ik over het algemeen wel graag acteren. Ben benieuwd of de film mij ook zo goed zal bevallen.

Een vreemde, een verschoppeling: als joods immigrant in het zogenaamde beloofde land Amerika, moet architect László Tóth vaststellen dat hij en zijn volk worden uitgespuwd. ‘The Brutalist’ laat een intrigerend licht schijnen op de Europese exodus van het joodse volk, in afwachting van de stichting van Israël. Was het echt zo dat ze nergens aan de bak konden en als derderangsburgers werden behandeld, of is dat vooral een mentaal construct, dat de man zelf induceert door zich – getraumatiseerd door de oorlogsjaren – nauwelijks te weer te durven stellen aan de krachten die op hem ingrijpen? Ten prooi aan opium en verlustigd op andere vrouwen dan zijn echtgenote: het zijn manieren om te proberen vergeten wat hem is aangedaan. Kan hij echter nog vertrouwen, kan hij zich ooit nog thuis voelen als het niet tussen diegenen is die hetzelfde hebben meegemaakt? Is het verwonderlijk dat zijn werk de herinnering herbergt aan zijn periode in Buchenwald – het artistieke oeuvre als therapeutisch getransformeerd trauma? Een betonnen cel, ja, een betonnen cel, zij het één waar licht schijnt, en dus hoop is – het idee is alvast prachtig!

Een vreemde, een verschoppeling: als kunstenaar die tot geen enkel compromis bereid is, komt Tóth onherroepelijk op ramkoers te liggen met een arrogante autochtone elite, die de wetten van sociaal fatsoen aan haar laars lapt en zelf haar regels oplegt aan de wereld. Alles is voor deze lui gepermitteerd, zelfs een kunstenaar inhuren om in de hoedanigheid van mecenas iets uniek neer te zetten, zij het zonder respect voor de creatieve, emotionele en zelfs fysieke integriteit van de kunstenaar. Via Tóths verkrachting lijkt Brady Corbet dit element nodeloos uit te vergroten, maar in abstracte termen is de fysieke penetratie een logische voortzetting van de kolonisatie die Van Buren al van meet af aan heeft ingesteld – hij eigent zich de architect volledig toe, en treedt diens rechten moedwillig met de voeten, om de krachtsverhoudingen nog maar eens scherp te stellen. Noem het einde grotesk, maar evengoed is het evident – Corbet drijft zijn film met behoorlijk wat aplomb naar een dramatisch hoogtepunt, dat hij gelukkig min of meer onopgehelderd laat, kwestie van toch nog de suggestie te laten spreken. Net als de soundtrack van Daniel Blumberg weet de regie met andere woorden maat te houden, terwijl de werking ervan bijzonder hypnotiserend is. De al ettelijke keren geroemde, licht hyperkinetische cameravoering, waarbij ‘The Brutalist’ de personages erg dicht op de huid komt te zitten, zit daar zeker voor iets tussen, net als VistaVision, dat de film een buitengewoon en authentiek aandoend kleurenpalet verleent.

Een vreemde, een verschoppeling: als druggebruiker. Hoe anders gaat Tóths vrouw om met haar verleden, dat ook haar fysiek blijft achtervolgen – niet in de hoedanigheid van een verslaving, maar van de osteoporose die haar ervan weerhoudt om te stappen. Bij de gratie van haar ziekte belichaamt zij het vreemde en verschopte, en net dat vergroot de afstand tussen László en Erzsébet. Hij kan haar niet meer graag zien, omdat zij met haar fysieke verschijning getuigenis aflegt van wat ze heeft meegemaakt – terwijl Tóth er alles aan doet om een dergelijk slachtofferschap met zijn daden tegen te spreken. Hij weigert afhankelijk te zijn, hij weigert er verschopt uit te zien, hij weigert te bedelen – en dat terwijl zijn werk paradoxaal genoeg ook teruggrijpt op het verleden waar hij zo obsessief van probeerde weg te lopen. Dat Zsófia na haar terugkeer naar Israël blijkbaar terug leert spreken, en dat ook Erzsébet finaal de oversteek wil maken naar het ware joodse beloofde land omdat ze in ‘the land of the free’ nooit werkelijk vrij zal kunnen zijn, ligt in lijn met het wedervaren van Tóth zelf: ondanks zijn genie, is hij veroordeeld tot een positie als schoothond. Vraag is dan: zet Corbet hiermee een reëel probleem van uitgezwermde joden op de kaart? Of moeten we deze casuïstiek vooral vanuit de psyche van deze specifieke familie bekijken?

Markant detail is overigens dat Corbet zijn protagonist allicht niet toevallig vernoemde naar de László Tóth die Michelangelo’s ‘Pietà’ te lijf ging in 1973. Brutalisme van een ander kaliber, medunkt! Het is een detail dat bijdraagt aan het geheimzinnige rookgordijn dat ‘The Brutalist’ met enkele excentrieke keuzes rondom zichzelf optrekt. Ongetwijfeld een uur te lang, maar precies door zijn speelduur ook weer onweerstaanbaar en ontroerend. En in deze tijden van extreme sociale verharding aan de andere kant van de Atlantische Oceaan, een broodnodige denkoefening: hoe stelt een samenleving die beweert inclusief te zijn zich op tegen andersoortige elementen? Hopelijk hebben Trump en zijn trawanten een kopie ontvangen…

3,5*

Is there a better description of a cube than that of its construction?

László Toth, een architect uit voormalig Oostenrijk-Hongarije, ontvlucht zijn thuisland gedurende de naoorlogse periode en emigreert naar Philadelphia om daar zijn werk als architect weer op te pakken. Veel meer dan deze ene zin omvat het plot niet, maar gedurende de ruim drie uur film worden er heel veel zaken en thema's aangesneden.

Allereerst valt er maatschappijkritiek te vinden omtrent het najagen van de zogeheten 'American Dream', de belofte van vrijheid en welvaart. De harde realiteit is echter dat armoede, uitbuiting, verslaving en racisme aan de orde van de dag zijn en slechts een klein percentage van de bevolking de touwtjes in handen heeft. Wat dat betreft is er niet veel veranderd.

In deze setting legt László zijn persoonlijke reis af, wat hem uiteindelijk bij de Van Buren familie brengt en waar hij de kans krijgt om een ambitieus project op te starten. Dit brengt hem in een hogere sociale klasse, wat gepaard gaat met opmerkingen en situaties van xenofobie. Zijn talent wordt volledig beheerst door de Van Buren door zijn directe behoefte aan geld. Dat in combinatie met trauma's van de Tweede Wereldoorlog zorgen ervoor dat het project niet bepaald vlekkeloos verloopt.

Adrien Brody zet een sublieme prestatie neer als een getergde, maar wanhopig op zoek naar succes zijnde architect op zoek naar een tweede kans. Ook Guy Pearce maakt indruk als de invloedrijke Harrison van Buren. Verder is de soundtrack minimaal, maar wanneer deze wordt ingezet is het dan ook zeer passend.

Gezien de lange speelduur en het feit dat de kracht van de film in de thematieke gelaagdheid zit, is dit geen film om zomaar even op te zetten. De stijl, het verhaal en de acteerprestaties zorgen echter voor een boeiend geheel voor de liefhebbers van artistieke cinema.

Kleine 4*

Zag al een tijdje op tegen deze film. Aan de ene kant wilde ik hem wel graag zien, maar een kleine 3,5 uur trok me niet zo. Zeker niet gezien de recensies hierboven, die niet allemaal heel lovend zijn.

Uiteindelijk vandaag toch maar gekeken, en de lengte van de film was nog prima te doen, het keek allemaal soepeltjes weg. Te soepeltjes misschien wel, want nergens was een echt emotioneel moment of een echt hard moment te ontdekken. Het werd me te gladjes gepresenteerd allemaal. Zoals ergens iemand zegt in de recensies: er zit geen gedenkwaardige scene in. Er had een uur minder of een uur meer over gedaan kunnen worden en het was hetzelfde geweest.

Kortom: min of meer verwachte tegenvaller, maar toch ook weer niet slecht.

Ik wilde schrijven, ‘ik wist helemaal niets van László Toth, ik heb expres niets opgezocht van tevoren’, zie ik dat hij niet eens echt bestaan heeft. Denk ik heel de tijd dat ik naar een biopic heb zitten kijken.

Nou goed. De eerste helft is eigenlijk nog redelijk straightforward; een immigrant moet zich zien te redden in zijn nieuwe land. Tijdens de film wordt het nooit expliciet gemaakt wat hij heeft meegemaakt, zelfs maar of hij in een concentratiekamp heeft gezeten of niet. Je vermoedt het wel, en het blijft eigenlijk heel de film impliciet over alles heen hangen; zijn pijn, zijn drugsgebruik, en ik vermoedde op een gegeven moment ook in zijn architectonische keuzes (wat op het einde inderdaad zo bleek te zijn).

Verder dan dat impliciete kom je eigenlijk weinig te weten over wie hij is en waarom hij bouwt zoals hij bouwt. Dat bewaart de film voor de epiloog; we leren dan over zijn tijd in concentratiekampen en hoe dat zijn architectuur heeft gevormd. Voelt een klein beetje als een effectbejag‘trucje’ aan (en waar heb ik dan trouwens naar zitten kijken met dat ding uit 1980 als hij niet eens echt bestaan heeft?!), Ik was liever tijdens de 3,5 uur durende speelduur wat meer te weten gekomen over zijn architectuur (wat dus niet eens ‘zijn’ architectuur is, zucht).

En het kan aan mij liggen, vanaf de tweede helft wist ik regelmatig niet echt wat scènes nu probeerden te doen, zeker niet met de Van Buren familie. Dat ze afgeschilderd lijken te worden als de slechterik is iets wat nooit helemaal duidelijk wordt, afgezien van dat ze soort van neer lijken te kijken op de immigranten/Joden. ‘We tolerate you’ komt wel even aan als een mokerslag. Die verkrachtingsscene kwam voor mij al helemaal uit het niets trouwens. Dat was sowieso een heel hallucinant stuk in de film met die marmermijn (?) en die locatie met dat feest.

Het acteerwerk van Brody en Felicity Jones is natuurlijk wel erg sterk. Wellicht af en toe wat aan de dramatische pathetische kant, maar vooruit.

Het heeft zeker zo zijn momenten, kan ook bijna niet anders in een 3,5 uur durend epos, maar nee, ik weet het niet helemaal. Wellicht dat ik hier later nog meer zinnigs over weet te zeggen. Nu vind ik het eigenlijk hoe meer ik erover lees en nadenk steeds slechter worden.

(En wat was die muziek bij de aftiteling?!).

3*

De Amerikaanse droom, of is het eerder nachtmerrie? Droom? Eerder één grote illusie. Want laat je je afkomst en persoonlijkheid niet op de boot achter wanneer je je eerste voet plant op het beloofde land dan duwen ze je, gebruiken ze je, kraken ze je en spuwen ze je ten laatste uit in The Land of Freedom.

The Brutalist is een sterke film en zoals ik graag tegen de stroom inzwem vind ik het tweede deel beter dan het eerste. Je vragen worden na de zorgvuldig ingeplande intermezzo beantwoord en bepaalde acties krijgen duiding. De puzzelstukjes vallen in elkaar.

Maar dan heb je de verheerlijking van de staat Philadelphia en zijn industrie die dan weer doet vermoeden dat dit het beloofde land is. En de ongelijkheid tussen de man en vrouw bij de Joden krijgt ook een veeg uit de pan.

Heel sterke vertolkingen van de cast, Brody, Jones, Pearce en mooie soundtrack van Daniel Blumberg.

En laat je vooral niet afschrikken door de speelduur.

Ik heb het idee dat ik een heel andere film heb gezien dan iedereen hier. Ik snap eerlijk gezegd niet eens wat hierboven wordt gezegd of dat het allemaal heel dramatisch is. Het is niet dramatisch. Er is niks dramatisch aan de hand in deze film behalve dan dat er opeens een verkrachting bij komt kijken. Opeens. Nou dat zag ik niet aankomen idd. Wtf.

Een man vlucht naar Amerika en krijgt gewoon kansen om zijn werk als architect uit te voeren. Hij krijgt een gigantisch project om uit te voeren en mag bij de baas blijven slapen. De baas is wel een rare rijke man zoals er vele rijke rare mensen zijn. De zoon van die rijke man is een verwend mannetje die een keer tegen hem zegt dat ze hem alleen maar tolereren. Oke, nou en? Dat gastje is toch misschien gewoon jaloers op hem? Wat is daar nou mis mee? Dat gastje heeft hem ook werk bezorgd door hem aan te nemen voor een boekenkast. Mooie boekenkast trouwens!

Ik ben persoonlijk slechter door mensen behandeld op het werk dan deze man. Ik ben voor veel ergere dingen uitgescholden op het werk dan deze man. Wat is nu het probleem? De hoofdpersoon zelf tolereert ook niet heel veel en schreeuwt ook weer naar mensen die onder hem staan. Oke, dus?

Is dit nu de grote film over de desillusie van de Amerikaanse droom? Een willekeurige Pool of Bulgaar die hier in Nederland in een magazijn werkt heeft toch een veel slechter leven dan deze architect.

Arbeidsmigrant Rafal maakte een einde aan zijn leven. ‘Het enige wat telt is dat we werken. Verder bestaan we niet’ - NRC

Kijk eens aan. Dit is tragedie. Daarvoor hoef je niet helemaal naar de U S of A. En dat allemaal in het o zo vrolijke Nederland dat vele malen beter is dan Amerika.

het begint al bij zijn neef. Hij heeft zijn naam veranderd is met een katholieke vrouw getrouwd die hem dan uit de weg ruimt door te veinzen dat hij avances bij haar heeft gemaakt

Hij krijgt een project, maar er wordt een andere ontwerper bijgehaald. Besparen op zijn project. De zoon zegt het ze zelf expliciet "Wij tolereren je"

De verkrachtingscene kwam inderdaad uit het niets maar symboliseert eigenlijk het volledig kraken van Laszlo en dan nog door de persoon die hem een hand aanbood.

Een droom dus maar één die vergiftigd is

Ik quote jou en ik bedoel dat niet noodzakelijk persoonlijk behalve dat ik dit de ultieme schouderophalende film vind.
Jij zegt iets over duwen, kraken en spuwen en ik zie het persoonlijk niet.

Dus als iemand zegt wij tolereren je dan is dat heel erg? Ik tolereer de hele dag allerlei mensen en jij ook. Jij tolereert ook een hoop mensen. Wat is daar dan erg aan dat dat rijkeluiszoontje dat zegt? Hij is misschien ook jaloers? Hij krijgt onderdak, werk, een groot project, ze halen zijn vrouw en nicht ook in dat huis. Ja, er wordt iemand bijgehaald bij dat project? Nou en? Het is een groot en duur project. Dan haal je toch verschillende mensen erbij met verschillende meningen? Je moet wel een hele hoogopgeleide, gevoelige ziel zijn om dit allemaal erg te vinden. Goh wat onprettig zeg.

Deze film is een grotere desillusie dan de Amerikaanse droom.

Ik denk dat de definitie van het woord "tolereren" wel verschillende betekenissen heeft afhankelijk ook van de context en de insteek.

Tolereren in de film had meer te maken met gedogen of verdragen. Dat was erg duidelijk en klonk zelfs als een bedreiging.

Ik mag hopen dat jouw tolereren slaat op aanvaarden of ermee instemmen ...

Voor de rest begrijp ik je betoog ook al keek ik er anders naar, maar vind ik het zeker interessant vanuit een ander perspectief.

Wat ik vooral moeilijk vind is dat het hier gaat om een fictief persoon, die wat lelijk behandeld wordt door één familie (of enkele leden van die familie) en de vrouw van zijn neef. En dat dat dan wordt gepresenteerd als hoe de Amerikaanse samenleving omgaat/omging met immigranten.

Dat is ook het mankement van de film, en waarom sommigen het volgens mij een 'kleine film' noemen: Het is allemaal zo beperkt. De hele Amerikaanse samenleving komt er niet in voor. Toth komt moeiteloos het land binnen, komt verder nergens met de overheid of andere Amerikanen in contact behalve met de neef en de rijke familie. Dat is veel te weinig om er een algeheel beeld over de omstandigheden over te schetsen.

Die verkrachtingsscene beschouw ik als failliet van de scenarioschrijver. Er moest hoe dan ook getoond worden hoe slecht de familie Van Buren die Toth wel niet behandelde, maar met normale middelen lukte dat blijkbaar niet. Dan maar een volslagen idiote uit de lucht komen vallende scene.

Merk dat ik achteraf de film toch wel slechter vind dan net nadat ik hem zag. Het scenario is gewoon niet goed.

Toen dat Vrijheidsbeeld op z'n kop in beeld kwam, dacht ik meteen "foutje van de cameraman." Dat ze dat er niet uitgesneden hebben, is een raadsel.

Ik verwachtte eigenlijk een biopic te zien van iemand die echt had bestaan, maar waar ik (en dat vond ik al vreemd) nooit van had gehoord of iets van had gezien.

We volgen dus László Tóth, een Hongaarse architect die in zijn vlucht naar Amerika na wat omzwervingen multimiljonair Harrison Van Buren ontmoet, en van hem een megalomaan bouwproject krijgt aangeboden. Een bijzondere maar ietwat gespannen verstandhouding met zijn familie ontstaat als ook de vrouw en nichtje van László overkomen. En dit alles te midden van de constructie van diens brutalistische architecturale magnum opus.

De film presenteert als een episch drama, opgedeeld in acts, met zelfs een intermission en geschoten in een klassiek VistaVision formaat. Die look en feel gaf de film een bepaalde grandeur die me wel beviel. Is het misschien een beetje pretentieus? Misschien, maar het werkt wel.

Dat de film aan de lange kant is nam ik ook voor lief, het verhaal was immers boeiend en het acteerwerk sterk (hoewel Guy Pearce aanvankelijk wat overacteerde, vond ik zijn acteerwerk gaandeweg wat beter worden). Ook de soundtrack was geweldig en zette de toon van de film.

Voor een fictief verhaal vind ik het bijzonder knap en overtuigend geschreven. Sommige gebeurtenissen hadden natuurlijk een hoog wtf-gehalte, maar alles met betrekking tot architectuur (het ontwerp en de constructie van het gebouw) is zeer overtuigend en nam ik in principe voor waar aan.

Zeker een film die me bijblijft, en ook ondanks de lengte een aanrader.

4*

Je vergeet dat László als Hongaarse jood een genocide ontvlucht, dat hij als jood al jaren wordt gezien als onderkruipsel, dat hij als jood niet meer erkend wordt om zijn talent. Dat doet iets met je.

En dan is er een multimiljonair die hem lijkt te bewonderen om wie hij is en wat hij kan, in plaats van hem te zien als een kakkerlak (zoals ze in Europa deden).

En dan komt die rijkeluiszoon naar toe en begint ie over je mute nichtje (die de ontberingen van de oorlog heeft meegemaakt), zegt ie iets over ("heus niet") z'n lul bij haar naar binnenschuiven en vervolgens dat 'ze hen tolereren'. En jij vindt dat dan niet zo erg? Dat is toch je reinste vernedering en belediging voor László? Ondanks je harde werk en talent zul je toch altijd alleen maar als vreemdeling worden gezien.

Nee, doet me niks. Ik haal mijn schouders op. Jij hebt een hoge pet op van rijkeluiskinderen en ik niet. Dat zijn niet de meest empathische figuren die rondlopen op deze bol. Hij heeft hem wel een opdracht gegeven en via die opdracht krijgt hij van alles en nog wat. Hij die beledigt is, is het probleem. Dus na zijn tijd in Hongarije waar we niet veel van weten, het zal niet leuk geweest zijn natuurlijk raakt hij beledigd door een opmerking van een rijkeluiszoontje? Ik begrijp ook niet waarom jij/jullie iedere keer weer dit groter maken dan het is. Dit is zijn mening en hij is verantwoordelijk voor zijn eigen mening. En alsof het wetenschap is zeggen jullie dat hij dan altijd maar als een vreemdeling wordt gezien. Ja, door die ene rijkeluiskind wel maar niet door heel Amerika. Hij spreekt alleen maar voor zichzelf. Dus nee ik vind het niet erg.

Hierop aansluitend: toen hij door zijn neef het huis uit werd gezet (was wel wat lullig, maar ook begrijpelijk) kwam hij toch vrij goed terecht met een baan in de haven (meen ik). Dat is toch niet dat je als immigrant met de nek wordt aangekeken. Gewoon een baan die zoveel mensen in die tijd hadden. Hij hoorde er gewoon bij volgens mij.

Niks mis mee om als kolenschepper in je bestaan te voorzien, ware het niet dat vervolgens zijn adelsbrieven op tafel kwamen. Meneer Van Buren had ze via z'n netwerk uit de vergetelheid op een gouden presenteerblaadje gekregen, waarmee zijn bieb uiteindelijk de waardering kreeg die het verdiende; die Laszlo had dus talent én aanzien, ergens ver weg in een vorig leven. Wellicht kon Van Buren hem (mis/)ge-bruiken om zijn eigen status nog wat op te poetsen.

Hoe meer ik terugdenk aan deze film hoe beter hij wordt. Zo zie ik de diepzinnige schoonheid van zijn betonnen en gesloten architectuur waarin het schaarse licht tussen de hoge muren amper mocht binnenvallen als een treffende verbeelding om de persoonlijkheid van Laszlo Toth te omschrijven. Een persoonlijkheid die een traumatisch en onverwerkt verleden voor iedereen verborgen hield. Een verleden dat de hoop op een betere toekomst tot een flinterdun restantje had uitgeknepen. En alleen verdovende middelen waren in staat om muren te doorbreken, en om liefde en waarheid te consumeren.

Hij schepte kolen in een scene, in een andere scene was hij iets anders aan het doen, een mede-arbeider aan het helpen boven op een kraan of zoiets. Dat hij niet als architect aan de slag kwam is niet heel raar. Het was niet, althans het kwam in de film niet naar voren, dat hij daar mee te koop liep. Hij wilde gewoon werken, leek me.

Tjee, hij was koud in Amerika, vlak na de oorlog. Geef het tien jaar tijd en hij had zich ook wel een betere baan kunnen bemachtigen. Niets wees erop dat hij als vuil behandeld werd. Echt niets.

Het gaat erom dat Van Buren het intellectuele vermogen miste om het talent van Laszlo op waarde te schatten (ik zou 'm een cultuurbarbaar kunnen noemen) ; eerst kraakt hij de verbouwing van z'n bieb volledig af, maar eenmaal in het bezit van de adelsbrieven ruikt hij ... geld, status, macht.

Het talent van Laszlo was ook moeilijk te vinden. Die boekenkast was prima, maar verder was er toch ook niets? Dat gebouw zou ik eerder als monstrueus omschrijven dan als een parel van talent, maar zelfs dan. Een boekenkast, en een gebouw. Daar moet de film het mee doen. Natuurlijk kende Van Buren het talent niet, en herkende hij het niet. Hij kwam er achter dat Tóth een *naam* was. En ja, daarom wilde hij hem wel inhuren (goedkoop het liefst, hoewel Tóth eerder al had laten zien niet goedkoop te zijn). Is dat vreemd? Is dat Amerikaans? Is dat misbruik maken van? Nee, nee en nee. Het is gewoon zaken doen.

Maar dit gaat allemaal niet over waarom ik de film niet goed vind. Dit gaat over Tóth en hoe hij behandeld werd. Ik vind de film niet goed omdat hij de behandeling van Tóth niet goed behandeld.

Raadselachtige laatste zin. Volgens mij vind je de film niet goed omdat je hardnekkig alles veel te letterlijk blijft nemen. Zo'n omgekeerd Vrijheidsbeeld zou toch boekdelen moeten spreken?

"het is gewoon zaken doen" is wel een perfecte omschrijving om de (actuele) Amerikaanse mentaliteit te duiden.

Ik bedoel dat ik de film niet goed vind omdat de film niet goed duidelijk maakt waarom Tóth behandeld wordt zoals hij behandeld wordt.

En nee, dat omgekeerde vrijheidsbeeld spreekt mij geen boekdelen. Het geeft een beeld van dat er geen echte vrijheid is in Amerika, maar dat blijkt uit de film niet echt. Gewoon omdat "Amerika" niet voorkomt in de film. Nogmaals: het gaat over een familie (zal dan wel symbolisch zijn voor "Amerika"?) en een klein beetje familie van Tóth. Meer niet.

De film toont niets, daarom is er wellicht ook een epiloog. Om toch nog iets te verduidelijken.

De film toont zelfs authentieke beelden van het "echte" (bruisende) Amerika. En de epiloog dient om het gevoel van een waarheidsgetrouwe biografie uit te dragen, zodat domme mensen zoals ik na afloop gaan Googlen om te achterhalen of Laszlo Tóth echt bestaan heeft.

Wat authentieke beelden tonen zegt niets zonder dat er een degelijke onderbouwing bij zit. Maar dat is dus mijn beleving.

Of Laszlo Tóth echt bestaan heeft hoort eigenlijk niet eens relevant te zijn. De film moet je laten geloven dat hij had kunnen bestaan, en ja, hij had kunnen bestaan. En dan had ik hem een vervelende man gevonden wiens leven niet echt een film waard is.

Laszlo komt op mij over als een aimabel en kwetsbaar mens (relatie met Gordon, met z'n vrouw) die zijn leed met verve draagt en dat op een kunstzinnige wijze ventileert. Met een persoonlijk leven dat het medium film overstijgt.

Nou ja, dan hebben we beide een andere beleving bij deze film. Dat is heel mooi natuurlijk. Bedankt voor de discussie, ik denk niet dat ik er nog meer aan toe te voegen heb.

Ja, ik hou van films die op enigszins subtiele wijze een andere betekenis laten doorsijpelen, die wat dat betreft haaks staan op zoiets als Aronofsky's Mother. Jij ook bedankt voor je bijdragen.

Ik heb een hoge pet op van rijkeluiskinderen? Waar heb je het over?

Jij bent op je werk slechter behandeld dan László? Dus dan ben jij erger behandeld dan wanneer jouw baas tegen je zou zeggen: "joh, die dochter/dat nichtje/dat zusje van jou he, die praat niet zo veel he? Niet dat ik mn lul in haar wil steken ofzo..."

En wat zou je zeggen in zo'n geval, zou je dat acceptabel vinden? Dan lach je het weg met 'ach ja, haha, ze betalen me toch goed'? Ik vond het nog knap dat ie hem geen klap voor zijn bek verkocht, al was het alleen maar om zijn nichtje te beschermen tegen die predator.

Wisselvallig en veel te lang, met te weinig plot om de speelduur van bijna 3 1/2 uur te rechtvaardigen. De intrigerende, onderhoudende eerste helft werkt naar behoren, maar daarna is het doorbijten geblazen. Het akteerwerk gaat naar het einde toe ook behoorlijk over de top. Visueel is de film netjes verzorgd, met fraai camerawerk en indrukwekkend production design. De muziek is ook mooi. Helaas raakten plot en personages mij gaandeweg een beetje kwijt.

Inderdaad zeer ambitieus en van epische proporties neergezet en daarnaast deed het inderdaad behoorlijk wat denken aan PT Anderson.

Toch kon het me echt niet de hele 3,5 uur boeien hoewel er zeker genoeg moois te zoen valt.